Z przodu Benjamin Netanyahu, który znów (z dużym prawdopodobieństwem) zostanie premierem Izraela. Z tyłu Oriana Fallaci, której dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin obchodzimy w czerwcu tego roku. W tle muzułmańskie kobiety.
Magazyn żydowski
Polska i żydowska policja, Stolpersteiny w Polsce i niszczenie cmentarzy
Trzeci numer „Chiduszu” opowiada o polskiej i żydowskiej policji w czasie wojny, perypetiach osób, które chcą wmurować Stolpersteiny w różnych polskich miastach, oraz o historii niszczenia cmentarzy żydowskich w Polsce. W numerze publikujemy też drugą część powieści w odcinkach W Edenii, mieście przyszłości oraz dwa queerowe komentarze – jeden na zbliżające się Pesach, drugi zaś do parszy Acharej mot, w którym rabin Elliot Dorff zabiera nas w fascynującą podróż po prawie żydowskim w kontekście zakazu homoseksualnego seksu.
„Chidusz” 2/2019: Edenia, Madagaskar i Krzepice
Na okładce wizja Edenii, ukraińskiego miasta przyszłości opisanego przez jidyszowego pisarza Kalmena Zingmana w powieści „In der cukunft-sztot Edenia”. W dziewięciu kolejnych numerach „Chiduszu” opublikujemy (w odcinkach) pierwsze tłumaczenie tej powieści na język polski… Nie minął jeszcze poprzedni kryzys polsko-izraelski (czy polsko-żydowski), a już trwa kolejny. Dla złapania oddechu proponujemy odwiedzić Edenię.
„Chidusz” 1/2019: Birobidżan, Barnaba Boczek i Szwecja
W pierwszym w tym roku numerze „Chiduszu” opowiadamy o historycznym i współczesnym Żydowskim Obwodzie Autonomicznym w Rosji, o Barnabie Boczku, który ratuje cmentarz żydowski we Władysławowie oraz o postawie szwedzkich Żydów wobec Zagłady. Przyglądamy się również niedawno wydanej książce Wielogłos o Zagładzie i – jak w każdym numerze – przedstawiamy dwie fascynujące podróże po queerowych odczytaniach Biblii.
Zimowy „Chidusz” o Finlandii, Etiopii i krótkiej wspólnej drodze chrześcijan i Żydów
W ostatnim numerze „Chiduszu” w 2018 roku wędrujemy z podrównikowej Etiopii, przez Izrael, po Szwecję i Finlandię. W zimowym miasteczku na naszej okładce – być może właśnie gdzieś w Finlandii – znalazło się miejsce dla etiopskiej Żydówki, Tomasza Manna z radiowym mikrofonem, a nawet i kibiców Legii, których ubraliśmy w szaliki w klubowych barwach.
Rzeczpospolita, Marszałek i Żydzi. „Chidusz” na stulecie niepodległości
Zobacz, o czym piszemy w niepodległościowym numerze.
Śmierć, rytualny pochówek i życie pozagrobowe
Mija pięć lat od ukazania się pierwszego numeru „Chiduszu”. W jubileuszowym wydaniu sporo miejsca poświęcamy śmierci, żydowskim rytuałom pogrzebowym, cmentarzom i życiu pozagrobowemu.
Noworoczny „Chidusz”
Na okładce wrocławska wersja „Święta trąbek”, znanego obrazu Aleksandra Gierymskiego przedstawiającego taszlich, obrzęd oczyszczenia z grzechów, którego dokonuje się podczas Rosz ha-Szany. Edyta Marciniak umieściła obraz w scenerii Wyspy Słodowej – w oddali widać wieże kościołów Ostrowa Tumskiego.
Obóz i zgromadzenie [komentarz do parszy Be-haalotecha]
Są dwa sposoby w jaki ludzie tworzą grupy (społeczności, społeczeństwa czy narody). Jednym z nich jest stawienie czoła wspólnemu wrogowi. Łączymy siły, aby wzajemnie się bronić. Tak jak zwierzęta tworzą stada, żeby chronić się przed drapieżnikiem, tak my łączymy się w grupy, żeby przetrwać. Tego rodzaju społeczność określana jest słowem machane – obóz, formacja obronna. Istnieje też jednak zrzeszenie zupełnie innego rodzaju. Zdarza się, że ludzie łączą się w grupy, ponieważ współdzielą pewną wizję, zbiór poglądów i aspiracji. Tego rodzaju grupę określa się słowem eda, zgromadzenie.
Mędrcy i święci [komentarz do parszy Naso]
Nazirejczyk to osoba, która decyduje się przestrzegać szczególnych zakazów i zasad świętości. Nie może spożywać wina (i innych produktów zrobionych z winogron) ani innych napojów alkoholowych; nie może strzyc włosów i brody ani zbliżać się do zwłok […]. Tora nie wyjaśnia jednak ani tego, dlaczego ktoś miałby chcieć przyjąć taką formę abstynencji, ani czy jest to wybór godny pochwały, czy po prostu pewnego rodzaju możliwość. Z jednej strony Tora nazywa nazirejczyków „poświęconymi Wiekuistemu”, z drugiej nakazuje złożenie ofiary zagrzesznej po upływie okresu abstynencji.
Prowadzić naród jednostek [komentarz do parszy Ba-midbar]
Parsza Ba-midbar 8 lipca 2019 / 5 tamuz 5779 Księga Ba-midbar zaczyna się od spisu ludności, dlatego w wielu językach nazywana jest Księgą Liczb. Jakie znaczenie ma akt liczenia? I dlaczego od niego zaczyna się księga? Poza tym to już trzeci spis w ciągu roku. Przecież jeden z pewnością by wystarczył. Czy liczenie ma związek z…
Oczy otwarte szeroko
„Teraz znam wiele osób, które opuściły świat ortodoksji, ale nie przypominam sobie wielu, a w zasadzie ani jednej, która powiedziałaby mi, że powód, dla którego odeszła, jest tylko teologiczny. Pytania o religię przychodzą w momencie, kiedy czujesz już, że nie przynależysz do tego świata. Żeby w ogóle zacząć je zadawać, musisz już coś więcej o sobie wiedzieć”, mówi Benyamin Reich, który wychował się w chasydzkiej rodzinie w Bnei Braku, lecz jako nastolatek porzucił naukę w jesziwie i odszedł od religii, aby zająć się studiami artystycznymi. Dziś jest fotografem, mieszka w Berlinie.
MY/WY – Katowiccy Żydzi [program wydarzeń]
Ponad 150 lat historii żydowskich mieszkańców Katowic czeka na ponowne odkrycie. „My/Wy – katowiccy Żydzi” to próba przypomnienia żydowskiej przeszłości stolicy Górnego Śląska. Czterodniowe wydarzenie rozpocznie się już 13 czerwca. Zapraszamy!
Narodziny nadziei [komentarz do parszy Be-chukotaj]
W tym tygodniu czytamy fragment Tory zwany tochecha (przestroga) – przerażającą listę klątw, które spadną na Izraelitów, jeśli sprzeciwią się założeniom Bożej misji. To przepowiednia czasów, w których historia zboczy na zły tor. Jeśli Izrael zbłądzi w sensie duchowym – ostrzega tochecha – ucierpi również pod względem fizycznym, ekonomicznym i politycznym. Naród poniesie tragiczną klęskę. Zaprzepaści swą wolność i kraj. Izraelitów czeka wygnanie i prześladowania. Na tym jednak fragment się nie kończy. Ton tekstu gwałtownie się zmienia i po przerażającej serii klątw czytamy niezwykły ustęp niosący pocieszenie, jeden z najbardziej znaczących w całej Biblii.