Zobacz, o czym piszemy w zimowym numerze
magazyn żydowski
„Chidusz” 3/2023: Judaizm jako los Bogdana Wojdowskiego
W jesiennym „Chiduszu” publikujemy – nigdy dotąd niewydany – wielki esej Bogdana Wojdowskiego Judaizm jako los. Po trzech dekadach od powstania ten wybitny tekst wydaje się być bardziej aktualny niż kiedykolwiek wcześniej. 97. numer „Chiduszu” – wydany w 10 rocznicę powstania naszego pisma – poświęciliśmy częściowo temu niesłusznie zapomnianemu pisarzowi
Amos Oz: konflikt palestyńsko–izraelski
Konflikt pomiędzy Izraelczykami i Palestyńczykami jest tragedią w słownikowym, najbardziej precyzyjnym znaczeniu tego słowa – to przeciwstawienie równorzędnych racji. A, jak uczy historia literatury, tragedie kończą się na dwa sposoby. Albo jak u Szekspira, gdzie scena pokryta jest trupami, a sprawiedliwość góruje gdzieś powyżej, albo jak u Czechowa, gdzie na koniec wszyscy są rozczarowani, pozbawieni iluzji i rozgoryczeni – ale żywi. Nie ma sensu szukać szczęśliwego zakończenia palestyńsko-izraelskiej tragedii, bo takiego nie będzie. Ale jesteśmy zaangażowani w walkę, żeby tragedia palestyńsko-izraelska zakończyła się jak u Czechowa, a nie jak u Szekspira
Dziękujemy za Wasze wsparcie!
„Chidusz” może istnieć i rozwijać się dzięki Wam! Poniżej prezentujemy Darczyńców, którzy na co dzień nas wspierają
Baczyński i Różewicz. Poeci pod presją
Krzysztof Kamil Baczyński tworzył wiersze o powstaniu warszawskim już dwa lata przed jego wybuchem. Tadeusz Różewicz napisał Ocalonego, ale nie z Zagłady. Obaj poeci ukrywali swoje żydowskie piętno, żeby przeżyć wojnę, ale też po to, by ich twórczość mogła w polskiej kulturze zająć poczesne miejsce.
Piękno fikcji o Zagładzie [opowiadania Cynthii Ozick w „Chiduszu”]
Ozick wolałaby, aby Zagłada pozostała wyłącznie dokumentem, historią, a czytelnicy sięgali częściej po mrożące krew w żyłach świadectwa niż po fikcyjne opowieści. A jednak napisała dwa fikcyjne opowiadania, które weszły do kanonu literatury o Zagładzie. W końcu doczekały się polskiego przekładu
„Chidusz” 2/2023: Rosa Cynthii Ozick
164 strony do czytania na lato: Rabin Yehoshua Ellis wyjeżdża z Polski▪️ Błędne obliczenia „Tygodnika Powszechnego”▪️ Wybitne opowiadanie „Rosa” Cynthii Ozick▪️ Co wolno na cmentarzu?▪️ Odporność psychiczna ocalałego z Zagłady Borisa Cyrulnika▪️ Komunistyczna operacja „Puszcza” na Okopowej▪️ Znany pisarz, ale nie w Polsce▪️ Awantura o spodnie po zamordowanym Żydzie▪️ Gnojówka z Hitlerem▪️ Kategoria agun jako pogwałcenie praw człowieka▪️ Pierwsze polskie tłumaczenie „Trzech chwalipiętów” Davida Rodina▪️ Przedostatni odcinek „Aguny” Chaima Gradego▪️ Antysemityzm w Polsce▪️ Co Polacy myślą o Żydach?
Uchodźcy gorszego sortu
Lesław Piszewski: To, co polski rząd i pogranicznicy robili – czy też wciąż robią – z uchodźcami z Bliskiego Wschodu, urąga wszelkim normom i odbiera nam jako narodowi przyzwoitość. Był siarczysty mróz, spory śnieg, ludzie nie mieli co jeść i zamarzali w lasach. (…) Pojechałem pod granicę. Szybko na własnej skórze doświadczyłem, że niosąc pomoc, byłem uznany za złoczyńcę. Musiałem ukrywać się przed patrolami policji, przed strażą graniczną, uciekać, żeby móc dalej ratować ludzi. To, co można było przeczytać w mediach – że straż graniczna rozwalała uchodźcom telefony i brutalnie wypychała ich za granicę Polski – to wszystko niestety prawda.
Wiosenny „Chidusz” 1/2023
Wiosenny numer kwartalnika „Chidusz” to aż 144 strony rozmów, esejów i literackich premier. Z okazji 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim publikujemy po raz pierwszy po polsku opowiadanie „Szal” wybitnej amerykańskiej pisarki Cynthii Ozick. W 55. rocznicę Marca ‘68 o emigracji do Szwecji opowiada Anna Grinzweig Jacobsson. Konstanty Gebert wyjaśnia, dlaczego Izraelczycy tłumnie wyszli na ulice. Hanka Grupińska rozmawia z Paulą Szewczyk o swoich „Opowieściach żydowskich”. Okładkowa Łobuziara to rabbi Becky, znana na Instagramie jako My Hot Rabbi – bohaterka tekstu Anny Pamuły, jedna z najbardziej rozpoznawalnych współczesnych rabinek.
Rozmowa na koniec roku
„Wracamy do takiego sposobu postrzegania historii, w którym wina i odpowiedzialność są zawsze odrzucane i przerzucane na kogoś innego, po to, żeby pozbyć się jakichkolwiek psychologicznych czy moralnych kłopotów. To infantylizm” – mówił w 2018 roku w rozmowie z „Chiduszem” błp. prof. Paweł Śpiewak.
Trochę lepszy człowiek
„Mówi się, że dorosłymi stajemy się dopiero w momencie, kiedy jesteśmy w stanie przebaczyć naszym rodzicom. Być może to samo, mutatis mutandis, dotyczy narodów”, mówi Maciej Zaremba Bielawski.
Jak Frieda Vizel porzuciła świat ortodoksyjnych Żydów
„Nie znam ani jednej osoby, która opuściła chasydzką społeczność i nie została w jakiś sposób wykorzystana. (…) Kiedy ja opuściłam swoją społeczność, wiele razy słyszałam od obcych, że jestem odważna i wspaniała. Potem w mgnieniu oka okazywało się, że te osoby chciały mnie wykorzystać. Kobiecie wychowanej w środowisku chasydzkim trudno jest być asertywną.”
„Chidusz” 10/2022: Puste strony, twarze ofiar Zagłady i eseje Judith Plaskow
Ten numer „Chiduszu” rozpoczynają cztery puste strony – nasz protest przeciwko niesprawiedliwemu podziałowi rządowych dotacji. Departament Mniejszości Narodowych i Etnicznych nie przyznał dotacji na wydawanie „Chiduszu” w 2023 roku, jednocześnie „Słowo Żydowskie” – uważane za prorządowe – otrzymało aż 300 tys. zł wsparcia. Te puste strony symbolizują wszystkie wywiady i reportaże, których nie napisaliśmy, ponieważ po pierwsze nie mieliśmy za co, a po drugie zbyt zajęci byliśmy wiązaniem końca z końcem. Dotacja Departamentu Mniejszości Narodowych i Etnicznych przyznana nam na 2022 rok wynosiła zaledwie 30 tys. zł i gdybyśmy mieli wydawać za nią „Chidusz”, wystarczyłoby na jeden numer.
„Chidusz” 9/2022: Chrześcijański antyjudaizm i tajemnice alkowy Josefa Opatoszu
„W chrześcijańskich kręgach feministycznych rodzi się nowy mit. Zgodnie z jego treścią patriarchat stworzyli starożytni Hebrajczycy” – pisała w 1978 roku Judith Plaskow. „Wcześniej – w matriarchalnej chwale – rządziła nami bogini. Egalitaryzm próbował później przywrócić Jezus, ale jego starania zostały udaremnione przez obecne w chrześcijańskiej tradycji żydowskie nastroje. Innymi słowy jest to mit, który utrwala tradycyjny dla chrześcijaństwa negatywny obraz judaizmu – przypisuje pochodzenie seksizmu żydowskim początkom religii, jednocześnie utrzymując, że chrześcijański wkład w „kwestię kobiecą” był w dużej mierze pozytywny. Konsekwencją tego mitu jest przekształcenie feminizmu w kolejną broń w chrześcijańskim, antyjudaistycznym arsenale. Chrześcijański feminizm umożliwia nowe spojrzenie na stare przekonanie o wyższości wyznawców Jezusa – motyw, który ma swój początek w Nowym Testamencie, a od czasów jego powstania powtarzany był przez niezliczonych teologów”
Chaim Grade: „Aguna” [fragment powieści z „Chiduszu” 9/2022]
Od „Chiduszu” 10/2021 publikujemy pierwsze polskie tłumaczenie „Aguny” Chaima Gradego w przekładzie Magdaleny Wójcik. W kolejnym odcinku Kalman, mąż Merl (tytułowej aguny), wpada w pułapkę Mojszke Cyrulnika i jego bandy malarzy. Wygląda na to, jakby całe Wilno zmówiło się, by do reszty zniszczyć życie Merl i Kalmana. Czy małżonkowie zniosą tę próbę?
Honor Finlandii
„Finowie robili dokładnie to samo, co inni żołnierze Waffen SS. Temat honoru fińskich mężczyzn, postrzeganych dotychczas jako »normalnych« facetów, obrońców niepodległości, jest o wiele bardziej kontrowersyjny niż przedwojenny antysemityzm. Trafia do o wiele szerszej publiki i znacząco zaburza obraz wojny, jaki kultywowany był do tej pory w Finlandii”, mówi dr Simo Muir z University College London.
„Chidusz” 8/2022: W lasach polskich [powieść w odcinkach]
W lasach polskich to chyba najpiękniejsza literacka opowieść o polsko-żydowskich losach. Mamy nadzieję, że trylogia Josefa Opatoszu, którą od tego numeru wydajemy w odcinkach, umili Wam długie jesienne i zimowe wieczory
Kate Bornstein: Queerowy stan wyjątkowy [fragment ostatniego odcinka autobiografii]
Od „Chiduszu” 7/2021 do „Chiduszu” 8/2022 publikowaliśmy w odcinkach Queerowy stan wyjątkowy, autobiografię Kate Bornstein, czyli prawdziwą historię miłego, żydowskiego chłopca, który wstępuje do Kościoła Scjentologii i odchodzi z niego po dwunastu latach, aby stać się tą uroczą kobietą, którą jest teraz. Poniżej prezentujemy ostatni fragment tej niesamowitej historii, przejmujący list do córki, której – po odejściu z Kościoła Scjentologii – Kate Bornstein już nigdy nie zobaczyła
Josef Opatoszu: W lasach polskich [fragment powieści z „Chiduszu” 8/2022]
Od „Chiduszu” 8/2022 rozpoczęliśmy publikację wybitnej powieści „W lasach polskich” Josefa Opatoszu w kongenialnym, przedwojennym przekładzie Saula Wagmana. Zapraszamy do lektury fragmentu pierwszego rozdziału
Chaim Grade: „Aguna” [fragment powieści z „Chiduszu” 8/2022]
Od „Chiduszu” 10/2021 publikujemy pierwsze polskie tłumaczenie Aguny Chaima Gradego w przekładzie Magdaleny Wójcik. W kolejnym odcinku zobaczymy, jak wyrok wydany na rabina Dawida Zelwera przez radę rabinów wpłynie na żydowską społeczność Wilna i na życie tytułowej aguny
„Chidusz” 7/2022: Eichmann w Buenos Aires i Biblia, która wyklucza
A co, jeśli „inność” kobiet została po części stworzona i jest dalej podtrzymywana przez samą Torę? – pyta Judith Plaskow w eseju Właściwie pytanie to pytanie o teologię z książki Nadejście Lilit, którą publikujemy w „Chiduszu” w odcinkach. Co, jeśli podrzędna rola kobiety w judaizmie zakorzeniona jest w teologii, w samej podstawie żydowskiej tradycji? Jakub Kamiński, projektując okładkę do wrześniowego „Chiduszu”, dał wyraz tym refleksjom, wyrywając Drzewu Życia korzenie, odcinając jego „męskie” fundamenty. Choć nie zachęcamy do niszczenia życiodajnych drzew, wierzymy, że świadomość ułomności to już połowa sukcesu. Oby 5783 rok obfitował zatem w radykalne, ożywcze refleksje!
Chaim Grade: „Aguna” [fragment powieści z „Chiduszu” 7/22]
Od „Chiduszu” 10/2021 publikujemy pierwsze polskie tłumaczenie Aguny Chaima Gradego w przekładzie Magdaleny Wójcik. W kolejnym odcinku dojdzie do procesu Dawida Zelwera, dajana z ulicy Połockiej, który udzielił tytułowej agunie ślubu, czym naraził się całemu Wilnu. Czy reb Lewi doprowadzi do nałożenia klątwy na połockiego dajana? Jak zachowa się wileńska rada rabinów?
„Chidusz” 6/2022: Męska teologia a kobiece doświadczenie
Choć wszyscy dobrze wiemy, że Bóg «w rzeczywistości» przewyższa rozróżnienie na płcie, zawsze mówimy o nim w męskich kategoriach. I nie chodzi tylko o to, że do opisu Boga używamy męskich zaimków (…). Wyobrażenia Boga zaczerpnięte są z męskiej strony stereotypowego podziału płci. Bóg jest więc naszym Ojcem, Panem, Królem, Pasterzem, a nigdy Królową czy Matką. (…) Kobietom odebrano prawo do nazywania. Począwszy od dnia, w którym Bóg przyprowadził do ogrodu Eden zwierzęta i kazał Adamowi je nazwać, poznajemy świat i zwracamy się do niego słowami mężczyzn.
Judith Plaskow: Żydowska feministka. Konflikt tożsamości
Fragment eseju z książki „Nadejście Lilit” („The Coming of Lilith”) opublikowanego w „Chiduszu” 6/2022.
Judith Plaskow: Męska teologia a doświadczenie kobiece
Fragment eseju z książki „Nadejście Lilit” („The Coming of Lilith”) opublikowanego w „Chiduszu” 6/2022.
„Chidusz” 5/2022: Lilit, Ewa i feministyczna teologia żydowska Judith Plaskow
Na początku stworzył Wiekuisty Bóg Adama i Lilit z prochu ziemi i tchnął w ich nozdrza dech żywota. Jako że stworzeni zostali z tego samego materiału, byli sobie równi. Adamowi, który był mężczyzną, nie podobała się ta sytuacja i szukał sposobów, aby ją zmienić. Powiedział do Lilit: „Teraz idę zjeść moje figi”, nakazując, by na niego zaczekała i sama wykonała wszystkie obowiązki związane z życiem w ogrodzie. Ale Lilit nie dawała wmawiać sobie bzdur. Podniosła się, wypowiedziała święte imię Boga i odleciała.
„Chidusz” 4/2022: Żydowski Sztab Kryzysowy
Na okładce artystyczna wizja ludzi pracujących na rzecz uchodźców w Białym Budynku, który stoi obok synagogi Nożyków przy ul. Twardej 6 w Warszawie. To właśnie tam po 24 lutego utworzono Żydowski Sztab Zarządzania Kryzysowego, który na ogromną skalę pomaga ludziom uciekającym z Ukrainy – niezależnie od ich pochodzenia i wyznawanej religii. W pierwszej połowie kwietnia Michał Bojanowski rozmawiał z wieloma osobami zaangażowanymi w pomoc na Twardej. Z tych opowieści powstał reportaż Żydowski Sztab Kryzysowy. Na ostatnim piętrze widać nawet klaunów, którzy przyjechali z USA, żeby rozbawiać najmłodszych uchodźców.
„Chidusz” 3/2022: Komunistki w warszawskim getcie oraz seks, o którym nie wypada pisać
Od niedawnego plądrowania szkoły żydowskiej we Wrocławiu po seks analny w Talmudzie. Zobacz, o czym piszemy w tym numerze „Chiduszu”.
„Chidusz” 2/2022: Polska mistyków, złodziejów i szaleńców [premiera wierszy Jerome’a Rothenberga po polsku]
Polska premiera wierszy Jerome’a Rothenberga, pierwsze pogłębione studium na temat życia Chaima Gradego, rozmowa z rabinką Alisą Zilbershtein o pomaganiu Ukrainie, dalsze losy Kate Bornstein oraz kolejny odcinek Aguny. Zobacz, o czym piszemy w nowym numerze
Trzydzieści złotych i jesteśmy kwita
– Dzisiaj niektórzy próbują to rozdrabniać, dzielić włos na czworo, zastanawiać się, czy musieliśmy, czy może raczej postanowiliśmy wyjechać. Przyczyną takiego myślenia jest po prostu niezrozumienie sytuacji. Dochodzisz do momentu, w którym nie masz wyboru – opowiada Jurek Hirschberg, który w wyniku wydarzeń Marca ’68 opuścił Polskę.
„Chidusz” 1/2022: Kochaj obcego jak siebie samego
Gdy Ukraina stoi w ogniu, a jej mieszkańcy szukają u nas schronienia, sprawdzamy, co Biblia mówi o traktowaniu przybyszów i uchodźców.
Halacha, życie wcześniaków i proszek z koników polnych
Jak pod wpływem rozwoju medycyny zmieniała się interpretacja halachy? Jakie wyzwanie dla rabinów będą stanowić zdobycze technologiczne XXI wieku? O sytuacjach, w których rozwój nauki trzeba pogodzić z wielowiekowym prawem religijnym, opowiada rabin Ari Zivotofsky, doktor neurobiologii i wykwalifikowanych szochet.
„Chidusz” 10/2021: Polska premiera „Aguny” Chaima Gradego
To numer wyjątkowy. Po wielu dekadach proza najwybitniejszego współczesnego pisarza literatury jidysz ukazuje się po polsku. Począwszy od tego „Chiduszu” w kolejnych szesnastu wydaniach opublikujemy w odcinkach „Agunę”, najbardziej znaną powieść Chaima Gradego.
„Chidusz” 9/2021: „Odwrotna transkrypcja” Kushnera i finał „Czarnego młodzieniaszka”
Zobacz, o czym piszemy w tym numerze
„Chidusz” 8/2021: „Zrywanie” Tony’ego Kushnera i dziedzictwo polskich Żydów
Wraz z tym numerem mija dokładnie osiem lat, odkąd wydajemy „Chidusz”. Zobacz, co znalazło się w jubileuszowym numerze
„Chidusz” 7/2021 – Queerowy stan wyjątkowy [autobiografia w odcinkach]
Bohaterką okładki wrześniowego „Chiduszu” jest Kate Bornstein – performerka, autorka pionierskich książek o dysforii płciowej i „celebrytka klasy B w panteonie amerykańskich queerowych subkultur”. Ale na ten numer składa się także zupełnie niekolorowa, przerażająca opowieść o powojennej zagładzie cmentarza żydowskiego w Kępnie. Zobacz, o czym piszemy w „Chiduszu” 7/2021.
„Chidusz” 6/2021 o polsko-żydowskiej literaturze, osteopatii i drag kings
Na okładce wakacyjnego „Chiduszu” trzech polskich pisarzy, którzy patronują temu rokowi. Aby przeżyć Zagładę i zająć w polskiej kulturze poczesne miejsce, Tadeusz Różewicz, Krzysztof Kamil Baczyński oraz Stanisław Lem musieli ukryć swoje żydowskie „piętno”. Czy nadszedł już czas, aby „uznać” ich żydowskość?
Pinkwashing placu Cijon w Jerozolimie
Michael Sorkin (1948-2020) był jednym z najwybitniejszych nowojorskich architektów. Mawiał, że architektura nigdy nie jest apolityczna. W swoich artykułach, książkach i wykładach przekonywał, że odpowiednio zaplanowana przestrzeń może kontestować system i być narzędziem w walce o społeczną równość. „Władze Jerozolimy, zamiast rzeczywiście działać, próbują promować swoją wypaczoną ideę tolerancji”, pisał, protestując przeciwko manipulowaniu pojęciem tolerancji i rzekomą otwartością izraelskiego rządu na osoby LGBTQIA.
„Chidusz” 5/2021: od cholery po koronawirusa
Czerwcowy „Chidusz” to m. in. reakcje rabinów na epidemie w poprzednich wiekach, równościowa rewolucja w języku hebrajskim i zapomniana żydowska przeszłość wrocławskiego Psiego Pola.
„Chidusz” 4/2021: I Love Dick, taki Trik
Na okładce bohaterka opowiadania Trik Chris Kraus, amerykańskiej pisarki znanej najbardziej za sprawą swojej głośnej powieści o znamiennym tytule I Love Dick. Majowy „Chidusz” to oprócz dużej dawki literatury także rozmowy o języku jidysz i żydowskich powstaniach w obozach zagłady. Piszemy też o szabacie, Szawuot i polityce historycznej
„Chidusz” 3/2021: Premiera „Zapisków o Akiwie” Tony’ego Kushnera
Trzeci numer „Chiduszu” to uczta dla fanów literatury żydowskiej. Publikujemy w nim: Zapiski o Akiwie (drugi po Aniołach w Ameryce dramat Tony’ego Kushnera, który ukazuje się po polsku), opowiadanie Elisy Albert Czym ta noc różni się od innych nocy (o Joannie, która jedzie ze swoim pięknym, złotowłosym gojem do rodziców na „najnudniejsze święto na świecie”, tj. Pesach), Magdę, opowiadanie Izraela Joszuy Singera ze zbioru Perły oraz kolejny odcinek Czarnego młodzieniaszka Jankewa Dinezona (powieści okrzykniętej „pierwszym jidyszowym bestsellerem”).
„Chidusz” 2/2021 o Marcu, kinie i roli wina w judaizmie
Na okładce ptaki, które odlatują z Polski po Marcu ‘68. To nawiązanie do piosenki Skaldów W żółtych płomieniach liści, która dla wielu z nas jest smutnym komentarzem do wyrzucenia Żydów z Polski. W „Chiduszu” Jurek Sawka opowiada o tym, jak przespał swoją „emigrację”. Marcowy numer to również międzywojenne kino i rola alkoholu w tradycji żydowskiej. I – jak co miesiąc – literatura.
To wszystko jest jak sen
Pyta pan, czy się tam bawiliśmy? W tej naszej norze nie można było się ruszyć. I jeszcze teren był nierówny. Ale pamiętam, że się uczyliśmy. Ojciec nas uczył, i Wiluś przychodził i przynosił nam ze szkoły matematykę i inne przedmioty. W nocy zatykaliśmy dziurę w ścianie i paliliśmy świeczki.
Mnie się wydaje, że to jest sen, że to nie może być prawdą. W ogóle to jest niemożliwe. Co myśmy tam robili? Malutkie dzieci. Ani się bawić, ani nic. Czekaliśmy na Wilusia, aż wróci ze szkoły. Teraz, z perspektywy czasu, wydaje mi się, że chyba jakąś bajkę panu opowiadam.
Fryderyka Stein spędziła kilka lat okupacji pod podłogą w kuchni Bronisławy. Choć przeżyła wojnę, wkrótce miały na nią spaść kolejne tragedie.
Walka i męczeństwo, czyli Stolpersteiny w Polsce
Kamieni pamięci w Polsce przybywa. W 2019 roku pojawiły się w Zamościu, Oświęcimiu i we Wrocławiu. Wiosną 2020 roku – znów we Wrocławiu. A mimo to znajdziemy miasta, w których rodziny zainteresowane upamiętnieniem swoich krewnych słyszą od urzędników wyłącznie o „negatywnych opiniach IPN-u”. Decyzje dotyczące Stolpersteinów zapadają w tych miejscowościach arbitralnie, z pominięciem roli, jaką w dbaniu o żydowską historię mogłyby odegrać lokalne społeczności.
„Chidusz” 1/2021: „Perły” Izraela Singera i list do Philipa Rotha
Nietłumaczone dotąd na język polski opowiadanie „Perły” Izraela J. Singera i odważny list Elisy Albert do Philipa Rotha, w którym autorka błaga znanego pisarza o zrobienie jej dziecka. W tym numerze sporo dobrej literatury
Załadowany wóz czy pusty? Amos Oz o kulturze żydowskiej
W tytule Załadowany wóz czy pusty? pisarz nawiązał do talmudycznej anegdoty, która mówi, że jeśli na wąskiej drodze spotkają się dwa wozy, pierwszeństwo przejazdu ma ten, który jest załadowany. Tymczasem, przekonuje Oz, niemal żaden z odłamów halachicznego judaizmu nie może szczerze stwierdzić, że uznaje żydowski pluralizm za coś pozytywnego. Miłość do odmiennych przedstawicieli narodu żydowskiego jest zawsze warunkowa i sprowadza się do tego, że „ci drudzy” muszą się zmienić.
Zawieszenie działalności wydawniczej
Po tym, jak departament mniejszości przy MSWiA odmówił finansowania „Chiduszu”, zmuszeni byliśmy po 10 latach przerwać proces wydawniczy. Nie przygotowujemy kolejnego numeru. Przypomnijmy, że jeszcze kilka lat temu MSWiA finansowało cztery czasopisma o tematyce żydowskiej – był to „Midrasz”, „Kolbojnik”, „Słowo Żydowskie” i „Chidusz”. Dwa z nich już nie istnieją. Wydaje się, że najwięcej w tej polityce jest niechęci, a najmniej kwestii merytorycznych.
„Chidusz” bez dotacji MSWiA
Nowy minister MSWiA (Tomasz Szymański, PO) podtrzymał decyzję Departamentu Mniejszości i nie przyznał dotacji dla „Chiduszu”. Przypomnijmy, że jeszcze kilka lat temu MSWiA finansowało cztery czasopisma o tematyce żydowskiej – był to „Midrasz”, „Kolbojnik”, „Słowo Żydowskie” i „Chidusz”. Dwa z nich już nie istnieją. Wydaje się, że najwięcej w tej polityce jest niechęci, a najmniej kwestii merytorycznych.
Noc kryształowa w Breslau. Relacja Chany Ben Yehudy
W noc kryształową pierwsza obudziła się moja mama. Niebo nagle się zaczerwieniło. Płonęła synagoga. Natychmiast obudziła mnie i siostrę. Uznała, że nasz brat jest za mały i powinien spać dalej. Każdej z nas kazała spakować się do małej walizki, bo nie było wiadomo, co przyniesie poranek.