W noc kryształową pierwsza obudziła się moja mama. Niebo nagle się zaczerwieniło. Płonęła synagoga. Natychmiast obudziła mnie i siostrę. Uznała, że nasz brat jest za mały i powinien spać dalej. Każdej z nas kazała spakować się do małej walizki, bo nie było wiadomo, co przyniesie poranek.
Krzysztof Kamil Baczyński tworzył wiersze o powstaniu warszawskim już dwa lata przed jego wybuchem. Tadeusz Różewicz napisał Ocalonego, ale nie z Zagłady. Obaj poeci ukrywali swoje żydowskie piętno, żeby przeżyć wojnę, ale też po to, by ich twórczość mogła w polskiej kulturze zająć poczesne miejsce.
„Mówi się, że dorosłymi stajemy się dopiero w momencie, kiedy jesteśmy w stanie przebaczyć naszym rodzicom. Być może to samo, mutatis mutandis, dotyczy narodów”, mówi Maciej Zaremba Bielawski.
„Finowie robili dokładnie to samo, co inni żołnierze Waffen SS. Temat honoru fińskich mężczyzn, postrzeganych dotychczas jako »normalnych« facetów, obrońców niepodległości, jest o wiele bardziej kontrowersyjny niż przedwojenny antysemityzm. Trafia do o wiele szerszej publiki i znacząco zaburza obraz wojny, jaki kultywowany był do tej pory w Finlandii”, mówi dr Simo Muir z University College London.
“If you really need to know, I will tell you about my family. Just know, I am not fond of doing it nor want to remember,” said my grandmother, looking at me with disapproval. (…) my curiosity arose 20 years earlier when I met her sister Gina in Chicago. On her tiny arm one could see the Auschwitz camp tattoo. Over the years nobody explained anything to me.
Zapraszamy na wystawę Ostatni szwajcarscy ocalali z Holokaustu do Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK. Ekspozycja trwa do 24.06.2022.
W Megilat Ester jedynie trzem kobietom nadano imiona: Waszti, Ester i Zeresz. Zeresz to zła żona Hamana, Ester to dobra królowa ratująca Żydów. A Waszti? Tu pojawia się problem: to, za jaką postać jest uważana, zależy od epoki, a często także od płci osoby, która komentuje biblijną historię.
– Dzisiaj niektórzy próbują to rozdrabniać, dzielić włos na czworo, zastanawiać się, czy musieliśmy, czy może raczej postanowiliśmy wyjechać. Przyczyną takiego myślenia jest po prostu niezrozumienie sytuacji. Dochodzisz do momentu, w którym nie masz wyboru – opowiada Jurek Hirschberg, który w wyniku wydarzeń Marca ’68 opuścił Polskę.
Zapraszamy do obejrzenia i posłuchania dwóch podkastów, w których wystąpili członkowie naszej redakcji.