„Chidusz” 4/2018: Podsumowanie 50. rocznicy Marca
Zobacz, o czym piszemy w „Chiduszu” 4/2018.
Podsumowanie 50. rocznicy Marca ’68
Zgodnie z zapowiedzią, również ten numer poświęcony jest w dużej mierze 50. rocznicy Marca. Rozpoczyna go przegląd najważniejszych wydarzeń rocznicowych: opis spotkań, nowo wydanych książek, debat, spektakli teatralnych, a przede wszystkim polityki, która miała największy wpływ na charakter tej rocznicy.
Milczeć nie mogę i żyć nie mogę
75. rocznicę wybuchu powstania w getcie upamiętniono w tym roku w Warszawie w dwóch miejscach. Równolegle do obchodów organizowanych przy pomniku Bohaterów Getta, wiele osób zgromadziło się przy pomniku Szmula Zygielbojma. Kim była ta mało znana a ważna dla historii postać, której w dodatku nigdy nie było w getcie? Co wiemy o jego niezwykłym życiu i samobójczej śmierci? O samotnym bohaterze opowiada Zuzanna Benesz-Goldfinger, kuratorka wystawy poświęconej Zygielbojmowi – od 11 maja będzie można ją oglądać w Żydowskim Instytucie Historycznym. To właśnie na 11 maja przypada 75. rocznica śmierci Szmula Zygielbojma.
Żeby Polska była Polską
Najtrudniejsze pytania o antysemityzm w Polsce zadajemy prof. Michałowi Bilewiczowi, którego nazwisko często pojawiało się przy okazji rocznicy Marca. Wszystko z powodu wykładu, który wygłosił w Muzeum POLIN (całość tutaj), a szczególnie stawianych w nim tez o wtórnym antysemityzmie, który jest mocno obecny w polskiej polityce i mediach. „Gomułka też potępiał antysemityzm – on walczył z syjonizmem. To jest właśnie cały problem antysemityzmu, który zaklęty jest w języku idiomów, metafor. Nikt w Polsce nie jest dumny z bycia antysemitą, może poza paroma ekstremalnymi przypadkami, za to wielu twierdzi, że antysemitami nie są, ale… Krytykują nie Żydów, tylko kiedyś – syjonistów, a dzisiaj tych, którzy kalają imię narodu polskiego”, mówi prof. Bilewicz.
Księdza Profesora pytania do Żydów
Jakby na przekór temu, co prof. Bilewicz mówi o braku roli Kościoła w szerzeniu antysemityzmu współcześnie, pojawia się Tadeusz Guz, wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i współpracownik Radia Maryja. Na fali ostatniego pogorszenia stosunków polsko-żydowskich zadał Izraelowi szokujące pytania o udział Żydów w zagładzie Żydów. Ciekawe, czy będzie miał odwagę zadać je również Tadeusz Rydzyk, który nader często ma okazję gościć przedstawicieli Ambasady Izraela.
Stacja Wrocław Nadodrze
Po latach starań, na dworcu Wrocław Nadodrze zawisła tablica informująca o deportacji Żydów z Breslau. Na uroczystości jej odsłonięcia pojawili się potomkowie dawnych mieszkańców miasta, m.in. wnuczka kronikarza Zagłady wrocławskich Żydów Willy’ego Cohna, oraz pochodząca z mieszanej, niemiecko-żydowskiej rodziny Rita Kratzenberg, której matka pomagała swoim żydowskim teściom jeszcze tuż przed wywiezieniem z dworca.
Historie Marcowe
Na koniec trzy historie Marcowych emigrantów.
• „W Niemczech jak w hotelu, w Izraelu jak w domu” to wywiad z Amalią Reisenthel, córką podpułkownika Wojska Polskiego, absolwentką architektury na wrocławskiej politechnice, która po Marcowej nagonce zdecydowała się odrzucić pomoc amerykańskich organizacji i na własną rękę szukała lepszego życia w Niemczech. Będąc na emeryturze, przeprowadziła się do Izraela, obroniła doktorat i teraz znów często bywa we Wrocławiu.
Nowy numer dostępny od poniedziałku w salonach EMPIK, księgarni Muzeum POLIN i Żydowskiego Instytutu Historycznego, Centrum Informacji Żydowskiej przy wrocławskiej synagodze, księgarni Austeria na krakowskim Kazimierzu oraz w ponad stu instytucjach otrzymujących “Chidusz” za darmo w ramach prenumeraty dla bibliotek i instytucji kultury.