„Jak mogło do tego dojść?” pyta opinia publiczna analizując wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego w Polsce. Nie lada zdziwienie wywołuje wynik uzyskany przez Kongres Nowej Prawicy Janusza Korwin – Mikkego, która, uzyskując: 7,15% ogółu głosów, zdobyła czwarte miejsce w wyborach. Dla porównania protoplasta KNP, czyli Unia Polityki Realnej w poprzednich wyborach do tej instytucji uzyskała…
Złotnik Carl Gotlitlieb Freytag (1801-1834) wykonał tę piękną lampę na początku XIX wieku. Dzieło wrocławskiego artysty-rzemieślnika zniknęło na 200 lat, może nie w pomroce dziejów, a raczej w ich zawierusze. Na pytanie, czy “wieczne światło” tej lampy płonęło w jakiejś synagodze nad Aron ha-Kodesz, czy może nie zabłysło do tej pory, chyba nigdy nie otrzymamy…
Romuald Waszkinel, ksiądz i wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, o tym, że jest Żydem uratowanym przez polską rodzinę, dowiedział się w wieku 35 lat. Zapamiętał, że było to w czwartek, bo w kalendarzu zanotował wtedy „Teraz wszystko już wiem”. Przez kolejnych dziesięć lat, z pomocą znajomych szukał śladów najlepszego krawca ze Święcian, jego żony i synka…
W lutym przewodniczący wrocławskiej gminy Aleksander Gleichgewicht otrzymał informację o możliwości zakupu w znanym warszawskim antykwariacie zabytkowej srebrnej lampy wiecznej (hebr. ner tamid), wykonanej w 1809 roku przez słynnego wrocławskiego srebrnika Carla Gotllieba Freytaga. Po konsultacjach z historykami sztuki i historykami Gmina Żydowska postanowiła, że zaginiona przez dekady lampa winna wrócić do Wrocławia, by zająć godne…
Rozmowa z Pawłem Mazurem, adiunktem na Wydziale Nauk Społecznych UAM, inicjatorem upamiętnienia zniszczonego cmentarza żydowskiego w Rychwale. Magdalena Wójcik: Jak przebiegały prace nad upamiętnieniem rychwalskich Żydów? Paweł Mazur: W lutym 2012 roku poprosiłem Komisję Rabiniczną o wsparcie inicjatywy upamiętnienia cmentarza żydowskiego w Rychwale. Wtedy rabin Michael Schudrich niezwłocznie skierował pismo do burmistrza miasta, który zadeklarował…
Jeżeli szabat zaczyna się o zachodzie słońca a kończy o zmroku, to co zrobić, gdy słońce nie zachodzi? Na szczęście w Polsce nie musimy mierzyć się z taką zagwozdką. Jeżeli jednak wybierzemy się w ciepłych miesiącach na przykład do północnej Skandynawii, doświadczymy tam białych nocy. Całymi tygodniami słońce nie zachodzi, przemieszcza się po niebie, ale…
W środku lata przypada najsmutniejsza część żydowskiego roku. Na pewno nie ze względu na pogodę, nawet jeżeli w Izraelu może być trochę za gorąco (ponad 40 stopni!). Powód jest inny: to żałoba po stracie obu Świątyń, które kiedyś znajdowały się w Jerozolimie. Obie zostały zniszczone w tisza be-aw, co dosłownie po hebrajsku oznacza: dziewiąty dzień…
Żydzi pracujący w polu? Być może dla niektórych jest to obraz niewiarygodny. Jednak już starożytni Izraelici byli narodem w znacznej mierze pracującym na roli. Dobrze obrazują to święta, które następują po sobie w cyklu rocznym: osadzone są na tradycjach i zwyczajach wywodzących się z praktyk rolniczych. Najwyraźniejszym tego przykładem są święta Szawuot, zwane także Świętem…
W przewodnikach niewiele usłyszymy o gminie żydowskiej w Kutaisi, która, do odzyskania przez Gruzję niepodległości, była ważnym centrum życia żydowskiego w kraju. Obecnie większość spośród tysiąca żydowskich rodzin mieszka w Izraelu, a o znaczeniu tamtejszej wspólnoty świadczą aż trzy zachowane synagogi przy ulicy Borysa Gapanowa, znanego przede wszystkim z tłumaczenia na język hebrajski gruzińskiego…