Wieczne światło wraca do Synagogi pod Białym Bocianem

W lutym przewodniczący wrocławskiej gminy Aleksander Gleichgewicht otrzymał informację o możliwości zakupu w znanym warszawskim antykwariacie zabytkowej srebrnej lampy wiecznej (hebr. ner tamid), wykonanej w 1809 roku przez słynnego wrocławskiego srebrnika Carla Gotllieba Freytaga. Po konsultacjach z historykami sztuki i historykami Gmina Żydowska postanowiła, że zaginiona przez dekady lampa winna wrócić do Wrocławia, by zająć godne miejsce odpowiadające jej znaczeniu i urodzie. Zakup cennego zabytku przez Gminę udał się dzięki wsparciu finansowemu działającej we Wrocławiu firmy BNY MELLON, jak również Fundacji Bente Kahan. Bez tej pomocy zakup lampy byłby niemożliwy.

Skąd wzięła się tradycja zapalania wiecznego światła przed Aron ha-Kodesz w synagogach?

A rozkażesz synom Israela, aby przynosili tobie oliwy z oliwnika, czystej, wytłoczonej, dla oświetlania, dla ciągłego zapalania światła. W przybytku zboru, zewnątrz zasłony, znajdującej się przed (arką) świadectwa przyrządzać je będzie Ahron albo synowie jego – od wieczora aż do rana przed Wiekuistym. Ustawa to wieczna w potomstwie ich między synami Israela.

Szemot 27: 20 – 21

Rozkaż synom Israela, aby przynosili tobie oliwy z oliwnika, czystej, wytłoczonej, dla oświetlania, dla palenia świateł ustawicznie.

Wajikra 24:2

I choć dotyczyło to najpierw czasu wędrówki przez pustynię, później zaś Świątyni Jerozolimskiej, to zwyczaj ten przyjął się również w synagogach, wszak nazywane są one małymi świątyniami (hebr. mikdasz meat).

Ner tamid ma bogatą symbolikę. Reprezentuje menorę ze Świątyni Jerozolimskiej, bądź wiecznie płonący ogień na ołtarzu całopalenia. Symbolizuje wieczną obecność Boga, dlatego nigdy nie powinna być gaszona. Paralela między Bogiem a światłem, czy też ogniem, mocno zakorzeniła się w tradycji żydowskiej poprzez biblijny przekaz Księgi Szemot.

Współcześnie nie używa się już zazwyczaj oleju, wieczne lampy są elektryczne, często posiadają też dodatkowe zasilanie na wypadek awarii prądu.

Uroczyste zapalenie ner tamid w Synagodze pod Białym Bocianem odbędzie się w listopadzie w trakcie obchodów Dni Wzajemnego Szacunku.