Podczas uroczystości wręczenia nagród im. Żabińskich po raz kolejny okazało się, że polscy Sprawiedliwi służą kreowaniu takiej narracji historycznej, z której wyeliminowane zostaną postawy obojętności i wrogości wobec Żydów. Są jednym z głównych środków, jakimi próbuje się budować płynące w świat pozytywne przesłanie o postawie Polaków wobec Żydów w czasie wojny. Tyle że świat nie da temu wiary, jeśli nie zachowa się odpowiednich proporcji.
Przegląd wydarzeń rocznicowych.
Rabin Jonathan Sacks na szabat: W judaizmie królowie nie byli arcykapłanami i odwrotnie. Żydzi jako pierwsi ustanowili podział władz – model, którego stworzenie przypisywane jest zwykle Monteskiuszowi. W Talmudzie odnotowany jest sprzeciw mędrców wobec prób stworzenia przez hasmonejskich rządzących fuzji władzy: „Niech wam wystarczy korona królewska; koronę kapłańską pozostawcie potomkom Aarona” (Kiduszin 66a).
W lipcu Kneset przyjął dwie kontrowersyjne ustawy, które wywołały fale protestów.
Pierwsza z nich uznaje Izrael za państwo żydowskie i pokrętnym zapisem degraduje status języka arabskiego, dotychczas drugiego oficjalnego języka w kraju. „Większość także ma prawa i większość rządzi”, triumfalnie oznajmił po jej przegłosowaniu premier Benjamin Netanyahu.
Druga ustawa daje wsparcie państwa dla par heteroseksualnych oraz samotnych kobiet, które podejmują się surogacji. Wbrew wcześniejszym obietnicom premiera, wyłącza jednak z tej grupy samotnych mężczyzn (w praktyce najczęściej homoseksualnych).
„Są osoby, które nie są w stanie zrozumieć tego, że każdy naród ma w swojej historii epizody bycia ofiarą i bycia sprawcą. A obsesja bycia ofiarą do niczego dobrego nie prowadzi, bo sprawia, że łatwiej jest krzywdzić innych, nie poczuwać się do odpowiedzialności i pomocy. Jeżeli ktoś ma tak właśnie skonstruowaną tożsamość, nie pochyli się nad losem imigrantów czy uchodźców”, mówi prof. Michał Bilewicz, kierownik Centrum Badań nad Uprzedzeniami na Wydziale Psychologii UW.
Rabin Jonathan Sacks na szabat: W każdej sytuacji mamy możliwość zwrócenia się ku przeszłości lub ku przyszłości. Możemy zadawać sobie pytanie „dlaczego mi się to przytrafiło?”, szukając jakiejś przyczyny tego, co stało się w przeszłości. Możemy jednak zapytać „co w takim razie powinienem zrobić?” i spróbować spojrzeć w przyszłość, aby znaleźć dla siebie odpowiednią drogę, zaczynając tu i teraz.
Rabin Jonathan Sacks na szabat: „Tworząc człowieka na swoje podobieństwo, Bóg stworzył inność. Zaś mostem między mną i drugim człowiekiem jest rozmowa: mówienie i słuchanie. Mówiąc, zdradzamy kim i czym jesteśmy. Słuchając natomiast, pozwalamy na to innym. Jest to moment niezwykłego olśnienia”.
Rabin Jonathan Sacks na szabat: „Poświęcenie jest jak zakochiwanie się w czymś i budowanie wokół tego systemu zachowań, który pomoże miłości przetrwać próbę czasu. Prawo, micwy i halacha są właśnie takim systemem. Miłość jest pasją, emocją, stanem uniesienia, szczytowym doznaniem. Emocje nie trwają jednak wiecznie. Pobieramy się w poezji, ale w życiu małżeńskim dominuje proza”.
Cały świat się pali, Niemcy mordują miliony, a w Garnku, jako że dzień w dzień odbywa się modlitwa różańcowa przed Najświętszym Sakramentem, nie ginie nikt. (…)W opisie tego cudu – zauważa Leociak – zapomina się o kilku elementach. Obóz przemysłowej zagłady Żydów Treblinka II znajdował się około osiem kilometrów w linii prostej od Garnka.