Nowy, różowy „Chidusz” 6/2018
Zobacz, o czym piszemy w nowym numerze.
I
Tora przez queerowe okulary
Od tego numeru zapraszamy w dwuletnią, fascynującą podróż po świecie Biblii i tradycji żydowskiej. Podróż, która wzmocni tożsamość religijnych członków polskich środowisk LGBT+, a wszystkim innym ukaże bogactwo i możliwości interpretacyjne Biblii hebrajskiej.
Ile na temat seksualności, tożsamości i życia osób LGBT+ mówi Tora? Oddając głos przedstawicielom tych środowisk, rozpoczynamy publikację nowego cyklu biblijnych komentarzy, które ukazały się w książce Torah Queeries, wydanej w 2009 roku przez New York University Press. To teksty bardzo intelektualne, mocno osadzone w żydowskiej tradycji, pisane przez wybitnych przedstawicieli kręgów LGBT+. Wagę tego projektu dla środowisk queerowych dobrze oddaje fragment komentarza Davida Shneera:
„Świadomość historyczna, która dla Żydów jest religijnym i świętym obowiązkiem, to coś, o co społeczność queer powinna bardziej zadbać. Jej członkowie mają jednak utrudnione zadanie. Zwykle tego rodzaju kolektywną pamięć i historyczną świadomość wynosi się z domu i uczy się jej w szkole już od najmłodszych lat. (…)
Grecka nazwa piątej księgi Tory, Deuteronomium, oznacza «opowiedzenie od nowa». Przypomina nam to, że wszystkie społeczności potrzebują pamięci i ustnego przekazu. Dla członków społeczności queer oznacza to potrzebę pisania książek, opowiadania historii i kodowania opowieści tak, aby mogły być przekazywane dalej; potrzebę podążania śladami Mojżesza i stworzenia moralnego testamentu, który będzie mógł zostać przekazany przyszłym pokoleniom. Osoby queer nie mają bowiem członków rodziny, przekazujących im przepisy na tradycyjne potrawy z ojczystych krajów, historie o dziadkach i babciach czy fotografie przodków. Muszą odnaleźć historię swoich «uczynków» gdzie indziej. Brak dziedziczonej kolektywnej świadomości sprawia, że tym ważniejsze stają się książki pisane przez i dla tej społeczności, a także jej starsi członkowie. To właśnie oni, a nie rodziny, są nosicielami historycznej świadomości grupy”.
II
Ustawa 447 o mieniu żydowskim
Amerykańska ustawa Justice for Uncompensated Survivors Today [sprawiedliwość dla ocalałych, którym do dziś nie uczyniono zadość], w skrócie JUST, wywołała nadaktywność polskich prawicowych komentatorów jeszcze zanim 9 maja została podpisana przez prezydenta Trumpa. „Rozpoczął się okres walki z Polską 24 godziny na dobę”, wieszczono.
Co naprawdę JUST oznacza dla Polski? O tym, jak również o debacie w amerykańskim Kongresie i dyskusji w polskich prawicowych mediach, obszernie piszemy w podsumowującym artykule na początku tego numeru.
III
Etgar Keret ani słowa o literaturze
Kilka dni po 70. rocznicy powstania Izraela rozmawialiśmy z Etgarem Keretem o Izraelu, przeniesieniu amerykańskiej ambasady do Jerozolimy i krwawych zamieszkach na granicy z Gazą.
„Może ludzie tacy jak Trump dają nam poczucie, że właśnie zwyciężyliśmy w konflikcie z Palestyńczykami, ale to nie o zwycięstwo chodzi. To nie mistrzostwa w ping-pongu. Ten konflikt ma tylko dwa możliwe rozwiązania: albo powstaną dwa niezależne państwa, albo Izrael stanie się krajem apartheidu, w którym Palestyńczycy nie będą mieli ani ziemi, ani żadnych praw. Wybór wydaje się oczywisty” – mówił.
IV
Survivorka na rowerze
Dwa lata temu jedną z uczestniczek Ride for the Living, rowerowego rajdu z Auschwitz do Krakowa organizowanego przez tamtejsze JCC, była Zofia Radzikowska, ocalała z Zagłady, prawniczka, mocno zaangażowana w krakowskie życie żydowskie. Pierwszy raz wsiadła wtedy na rower. To jednak nie jedyna niesamowita historia w życiu Zosi. W zeszłym roku na przykład hucznie obchodziła swoją spóźnioną o 70 lat bat micwę. „Kiedy pomyślę o tym, że z wojny wyszłam tylko ja z mamą, a na mojej bat micwie jest dwunastu członków mojej rodziny, wydaje mi się to nieprawdopodobne”, mówi.
Ponadto piszemy o:
- kodzie Biblii,
- bulwersującej anatomii kłamstwa Ewy Kurek i jej książce o Jedwabnem,
- nowej propozycji wyd. Czarnego Przecież ich nie zostawię,
- tożsamościach drugiego pokolenia w kontekście książki Tożsamość! Ale jaka?,
- O Xięgach Schulza w Teatrze Polskim we Wrocławiu.
Zapraszamy do salonów Empik, po e-booka na publio.pl, do Centrum Informacji Żydowskiej we Wrocławiu, księgarni Austeria i Jarden na krakowskim Kazimierzu, księgarni ŻIH-u i POLIN-u w Warszawie. Przyjemnej lektury!