Syjon w Krakowie – 28. Festiwal Kultury Żydowskiej
Nie sposób streścić całego programu tegorocznego Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie, dlatego w poszukiwaniu czegoś dla siebie najlepiej skorzystać ze strony organizatorów. wybraliśmy jednak kilka ciekawych wydarzeń, których nie można przegapić. przypominamy, że festiwal rozpoczyna się już w piątek, 22 czerwca, i trwa do niedzieli, 1 lipca. hasłem przewodnim jest syjon.
● Uważacie, że współczesna kuchnia żydowska to nie tylko czulent i kluseczki macowe? Macie apetyt na coś więcej niż humus? Nieczęsto zdarza się okazja poznawania tajników bliskowschodniej sztuki gotowania pod okiem uznanego szefa kuchni, który swoją restaurację prowadzi na jerozolimskim starym mieście. Moshe Basson, szef Eucalyptusa, w Krakowie poprowadzi serię trzech warsztatów – podczas każdego z nich będzie uczył przygotowywania innych potraw i opowiadał o przyprawach, które opisane są w Biblii hebrajskiej. Posłuchajcie sami:
● O mijającej w tym roku 50. rocznicy Marca ’68 Karolina Szymaniak porozmawia z Włodkiem Goldkornem i Mikołajem Grynbergiem. Żadnego z gości nie trzeba przedstawiać czytelnikom „Chiduszu”. Włodek Goldkorn, po wyjeździe z Polski zamieszkał we Włoszech, gdzie przez wiele lat pracował jako redaktor działu kultury w „L’Espresso”. W tym roku wyd. Czarne wydało jego autobiograficzną książkę Dziecko w śniegu. Mikołaj Grynberg, urodzony dwa lata przed Marcem, z Polski nie wyjechał. W swojej ostatniej książce Księga wyjścia rozmawia zarówno z tymi, którzy wyjechali, jak i tymi, którzy zdecydowali się zostać. O Księdze pisaliśmy w marcu:
„Żyd kurwa, mieszkania 6”. To w Łodzi, ale nie tylko w Łodzi, opowiada Mikołaj Grynberg. Żydowskie dzieci, jedząc rano śniadanie, wiedziały, że w drodze do szkoły polecą na nie kamienie. Ktoś na podwórku nie pozwolił pojeździć na rowerze, bo to nie dla Żydów. Kamienie leciały też w stronę uczniów żydowskiej „siódemki” we Wrocławiu. Na co dzień czy od święta? (…)
Rozmówcy, pytani o swoją młodość, odpowiadają z dystansem, ale bez ogródek. Mówią to, co chcą powiedzieć, a nie to, co wypada. Warto dodać, że wywiady odbywają się na wiele miesięcy przed 50. rocznicą Marca i przed nowelizacją ustawy o IPN-ie.
Mikołaj Grynberg w rozmowie z Michałem Wójcikiem powiedział: „Moje doświadczenie mówi, że co jakiś czas, z dużą regularnością, zdarzały mi się bardzo niesympatyczne historie. I moim rodzicom, i moim dziadkom, i mojemu synowi. To nie jest coś, czego nie było. Tego nie było teoretycznie w przestrzeni publicznej, bo przez wiele lat uważaliśmy, że internet nie jest przestrzenią publiczną”.
Spotkanie „Życia przecięte. Marzec 1968 pół wieku później” odbędzie się w poniedziałek 25 czerwca, o godz. 18:00.
● Wszystkie dziesięć dni festiwalu to także czas trwania Sambationu, dużego artystycznego projektu w kamienicy przy św. Sebastiana 32. Znajdzie się miejsce na rzeźbę, malarstwo i video art, a o całość zadba kolektyw izraelskich artystów HaMiffal. Kamienica, własność przedwojennej krakowskiej rodziny Boskaów, będzie także centrum festiwalowym – organizatorzy zapraszają na podwórko, gdzie częściowo przeniesie się załoga Chederu, lubianej kawiarni z Kaziemierza.
● Festiwalowa scena muzyczna to już tradycyjnie miks nowych brzmień izraelskich, muzyki klezmerskiej i polskiej z żydowskimi elementami. Na kogo warto zwrócić uwagę?
Victoria Hanna to bardzo ciekawa izraelska artystka, która porusza się między muzyką współczesną a dawną, w swoje utwory wkomponowując także starożytne religijne teksty. Pochodzi z ortodoksyjnej jerozolimskiej rodziny, jest córką rabina, a swoją magnetyzującą urodę odziedziczyła po mamie, perskiej Żydówce. Koncert Victorii Hanny w środę, 27 czerwca, o godz. 21:00.
Frank London to amerykański trębacz, członek cieszącego się niezwykłą popularnością zespołu The Klezmatics, którego album The Wonder Wheel zdobył w 2006 roku nagrodę Grammy. W Krakowie London razem z Sefim Zislingiem z Izraela weźmie udział w Midnite Session (klub Alchemia, czwartek, 28 czerwca, godz. 23:59).
Krakowski Festiwal Kultury Żydowskiej kojarzy się głównie z kulminacyjnym koncertem Szalom na Szerokiej. W tym roku odbędzie się on w ostatnią festiwalową sobotę, 30 czerwca. Gwiazdą wieczoru będzie Młynarski & Masecki Jazz Band.
● Sendlerowa. W ukryciu to ważna książka o znanej bohaterce, krytyczne spojrzenie na jej życie, tak dalekie od typowego wykorzystywania heroizmu Sendlerowej do budowy uproszczonego i pełnego przekłamań mitu o polskich Sprawiedliwych. Dlatego też wydana w zeszłym roku książka Anny Bikont wywołała sporo kontrowersji – autorka rozprawia się w niej z wieloma bezpodstawnymi historiami i mitami otaczającymi Sendlerową. Wywiad z Anną Bikont, który ukazał się w „Chiduszu” w grudniu, można przeczytać tutaj. Na festiwalu spotkanie z autorką Sendlerowej poprowadzi dziennikarz Michał Okoński.
● Poza tym w programie zwiedzenie Kazimierza (w różnych odsłonach), kącik z językiem jidysz, warsztaty klezmerskie, wiele zajęć dla seniorów, spotkanie z ambasador Izraela Anną Azari, wykłady m.in. prof. Jacka Leociaka i prof. Stanisława Krajewskiego – w sumie, jak wyliczyli organizatorzy, 260 wydarzeń w ciągu 10 dni!
Podczas festiwalu będzie też można kupić angielskie wydanie „Chiduszu” oraz kilka archiwalnych numerów.