CHIDUSZ 04 – 02/2014

Projekt rewaloryzacji cmentarza żydowskiego w Oławie

Od kilku lat zauważam duże poruszenie w środowiskach lokalnych w kwestii upamiętniania dawnych mieszkańców żydowskich miast i miasteczek. Najczęściej jednak ograniczają się one do prelekcji na temat historii gmin żydowskich w tych miastach i odsłonięć tablic pamiątkowych.  Gmina Żydowska we Wrocławiu jest często proszona o udział w upamiętnianiu tych społeczności. Wszystkie te miejsca są szczególnie…

Genderowe problemy

Aborcja? Antykoncepcja? Homoseksualizm? Wydawać by się mogło, że w tych tematach ortodoksyjny judaizm podobny jest do nauczania Kościoła katolickiego. Nic jednak bardziej mylnego

Związki ze Związkiem Wypędzonych

Jacek Pilawa, radny województwa dolnośląskiego, przewodniczący Komisji Współpracy Zagranicznej sejmiku. Jeden z inicjatorów renowacji cmentarza żydowskiego w Oławie. Michał Bojanowski: W jaki sposób zainteresował się Pan cmentarzem w Oławie? Jacek Pilawa: Około 10 lat temu dawni niemieccy mieszkańcy Oławy rozpoczęli z nami rozmowy na temat rodziny Pringsheimów, której członkowie są pochowani na cmentarzu żydowskim w…

Żydzi w Oławie

Oława. Niewielkie miasto powiatowe na drodze z Wrocławia do Opola. Dziś nie byłoby śladu obecności Żydów na tym terenie, gdyby nie cmentarz, świadczący o istnieniu w mieście społeczności żydowskiej. Nie jest to jednak zwyczajny kirkut. Pośród tamtejszych macew pojawiają się nazwiska znane i znaczące dla historii Śląska, a nawet tej części Europy. Oława jak większość…

Śnieżna halacha

Biały puch wywołuje sporo skojarzeń, ale co na jego temat ma do powiedzenia judaizm? Okazuje się, że sprawy śnieżek czy odśnieżania reguluje specjalna halacha. Przyjrzyjmy się temu. Śnieg zaliczamy do jedzenia czy picia? To z pozoru śmieszne pytanie sprawia nie lada wyzwanie rabinom, którzy chcą ustalić: czy spożywając śnieg jemy go czy pijemy? Od typu…

Bóg nie stworzył ani kobiety, ani mężczyzny.

Osoby zwalczające gender często rozpoczynają obronę swoich racji od przytoczenia biblijnego opisu stworzenia człowieka, jako dowodu na rzekomą naturalność osobliwie rozumianej męskości i kobiecości: I stworzył Bóg człowieka na obraz Swój, na obraz Boga stworzył go; mężczyznę i niewiastę stworzył ich. I błogosławił im Bóg, i rzekł do nich Bóg: „Rozradzajcie się i rozmnażajcie, i…

Zainspiruj się Talmudem!

I Powiedział Raban Gamliel do swego służącego: Idź na rynek i przynieś mi coś dobrego. Poszedł więc służący na rynek i wrócił z językiem. Przy innej okazji Raban Gamliel chciał sprawdzić swego służącego. Powiedział mu: Idź na rynek i przynieś mi coś złego. Poszedł służący na rynek i wrócił z językiem. Zapytał go Raban Gamliel: Dlaczego za każdym razem przyniosłeś język? Odpowiedział mu służący: Język może być źródłem dobra jak również źródłem zła. Jeśli on jest dobry, to nie istnieje nic lepszego, zaś jeśli jest zły, nie istnieje nic gorszego. II Pewnego razu jakiś człowiek nagle został wezwany do króla.…

W miesiącu adar, na miesiąc przed Purim, jest święto, które nazywa się Purim Katan. Czym ono jest? Dlaczego są dwa miesiące adar?

Są dwa miesiące adar, bo mamy teraz w kalendarzu hebrajskim rok przestępny. Święto Purim przypada tradycyjnie w drugim miesiącu adar, podczas gdy jego cień kładzie się niejako na pierwszym adarze i dlatego nazywamy ten dzień po hebrajsku Purim Katan, co oznacza Małe Purim. Przyjrzyjmy się temu dokładniej: Żydzi używają kalendarza słoneczno – księżycowego. Nasze miesiące…