Chidusz 2/2017: Koniec szwedzkiego raju?
W kontekście kolejnej rocznicy Marca 68 przyglądamy się Szwecji. Z jednej strony Krystyna Naszkowska opowiada o losach emigrantów marcowych (a propos wydania jej świetnej książki “Wygnani do raju”), z drugiej zaś pytamy o obecną sytuację społeczności żydowskiej w Szwecji: czy rzeczywiście jest to dobry kraj, lecz nie dla Żydów?
Tak twierdzi chociażby Shirley Tsubarah, pół-Szwedka, pół-Izaelka, która zdecydowała się wyprowadzić ze Szwecji z powodu antysemityzmu. Stosy wyzwisk i gróźb zamieniła na spokojne, jak twierdzi, życie w Izraelu.
W tym numerze kontynuujemy temat polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Opowiadamy historię rodziny Jadwigi i Stanisława Soleckich, dla których, choć uratowali od śmierci młodą Madeleine, wojna skończyła się wielką tragedią.
Na rdzeń hebrajskiego słowa “Chidusz” składają się trzy litery: chet, dalet i szin. Ten szoresz (hebr. korzeń, rdzeń) tworzy grupę słów oznaczających coś nowego, innowacyjnego. Od początku naszą ideą było, aby w “Chiduszu” pojawiało się coś zupełnie nowego. Od dwóch lat poszukiwaliśmy rabina, który dołączyłby do naszej redakcji. Chcieliśmy, aby był to jeden z najmądrzejszych rabinów na świecie. Udało się. Jonathan Sacks, światowej sławy rabin, zgodził się, abyśmy tłumaczyli i publikowali w “Chiduszu” jego, pisane na bieżąco, komentarze do Tory (kliknij, aby przeczytać więcej). To wielka radość, że myśl rabina Sacksa będzie szerzej dostępna w Polsce.
Na okładce Sztokholm. Do niego nasza ulubiona (na okładce ledwo widoczna) piosenka o emigrantach marcowych: W żółtych płomieniach liści.
Spis treści
Piękny kraj, nie dla Żydów
O antysemityzmie w skandynawskim raju
Katarzyna Andersz
Nigdy nie będzie tam lepiej
Rozmowa z Shirley Tsubarah o tym, dlaczego wyprowadziła się z Malmö
Katarzyna Andersz
Wygnani do raju
O losach emigrantów marcowych w Szwecji opowiada Krystyna Naszkowska
Michał Bojanowski
Wiedzą sąsiedzi, jak kto siedzi
O wojennej traumie ratowanych i ratujących
Michał Bojanowski
Muchy
Pierwsze polskie tłumaczenie opowiadania Eshkola Nevo
Tłumaczenie: Ula Rybicka
Mendele Mocher Sforim: Szkice do mojej biografii
Dziadek literatury jidysz o swojej fascynacji Talmudem
Opracowanie i tłumaczenie: Magdalena Wójcik
Przymierze i rozmowa
Studiowanie Tory z rabinem Jonathanem Sacksem
Redakcja
Obozowanie i wędrówka
Komentarze rabina Jonathana Sacksa do parszy Wajakhel i Pekudej (kliknij w tytuł, aby przeczytać)
Tłumaczenie: Jolanta Różyło
Samo-ofiarowanie
Komentarz rabina Jonathana Sacksa do parszy Wajikra
Tłumaczenie: Jolanta Różyło
Dlaczego cywilizacje umierają
Komentarz rabina Jonathana Sacksa do parszy Caw
Tłumaczenie: Wioleta Urbańska
Życzymy przyjemnej lektury!