Po znakomitym przyjęciu opowiadania „Wieczne Pióro”, napisanego specjalnie dla „Chiduszu”, będącego jednocześnie pierwszą polską publikacją prozy izraelskiego pisarza Drora Bursteina, prezentujemy fragmenty jego bestsellerowej powieści „NetanJa”, która została opublikowana w Izraelu w 2010 roku i przyniosła pisarzowi duży rozgłos. „Proszę spojrzeć”, mój dziadek powiedział w jidysz do kwiaciarki, „jeden pąk rozkwita i już…
magazyn żydowski
CHIDUSZ 23 – 1/2016
Bóg często płacze z radości
Lawrence Kushner w wydanej niedawno po polsku książce „Bóg jest na tym miejscu, a ja nie wiedziałem” opowiada doskonały, współczesny midrasz o Jakubie, Mojżeszu, historii żydowskiej, ale przede wszystkim o moim i twoim „Ja”, które, jeżeli z kimś ma dużo wspólnego, to z Bogiem. Kushner opowiada o relacji Boga i człowieka tak, że czujesz się…
Adresat nieznany we wrocławskiej synagodze
Jednym z wydarzeń towarzyszących wrocławskim obchodom Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Zagłady był spektakl „Adresat Nieznany” w reżyserii Andrzeja Wilka wystawiony w synagodze Pod Białym Bocianem. Tekst sztuki oparty jest na krótkiej powieści Kathrine Kressmann Taylor z 1938 roku. W główne role wcielili się aktorzy Teatru Polskiego we Wrocławiu Marian Czerski i Igor Kujawski. Sama…
Ulice są do chodzenia
Rabin Samuel Rosenberg: Liczymy, oddzielamy, chcemy funkcjonować w tej nienormalnej sytuacji. Dla własnego zdrowia psychicznego tworzymy arbitralne, absurdalne często rozgraniczenia na to, co jest bezpieczne, a co nie. Nieważne, że mogą one nie mieć w ogóle sensu. Daje to siłę do próbowania się z tą rzeczywistością i to się liczy. Ludzie umierają na ulicach, my po tych ulicach musimy chodzić.
Jeszcze jeden sąd nad Judaszem
Szmuel Asz, bohater najnowszej powieści Oza, mówi o Judaszu „pierwszy i ostatni prawdziwy chrześcijanin”. Jego spojrzenie na postać, która od stuleci funkcjonuje w kulturze jako synonim zdrajcy, jest łagodne, a przede wszystkim pełne zrozumienia. Dalekie temu, jakie wypływa z tekstów ewangelicznych; bliskie „Ewangelii Judasza”, sensacyjnemu apokryfowi odkrytemu niecałe 40 lat temu, a odczytanemu dopiero w…
Żart świetny, ale nieśmieszny
Bohater naszej opowieści, Toni, nie był ani mądry, ani głupi. W roku 1939, kiedy przyszli Niemcy, miał dziewięć lat. Wydawało mu się, że jak tylko przyjdą, przeżyje jakieś nadzwyczajne przygody, na przykład dostanie rewolwer i zastrzeli hitlerowskiego adiutanta z wąsikiem. (…) Nikt mu żadnego rewolweru nie dał. (…) Niedługo zaczął nosić żydowską gwiazdę i chodzić do żydowskiej szkoły. (…) Mając dwanaście lat, pojechał z mamą imieniem Liza do getta, gdzie nawet dosyć mu się podobało.
Bunt Szawła
W pokoju, w którym udziela wywiadów, zastajemy go zajętego jedzeniem, zmęczonego i jakby trochę zniechęconego. Ożywia się, kiedy, dla przełamania lodów, rzucamy, że jesteśmy z żydowskiego magazynu i wieść gminna doniosła nam, że szabat spędził w synagodze Nożyków w Warszawie. Géza Röhrig, bo o nim mowa, wcielił się w rolę głównego bohatera w “Synu Szawła”,…
Chidusz 1/2016: Szaweł, Golem, Judasz
Wybraliśmy w tym miesiącu trzech dziwaków. Do wyboru Judasza przyczynił się Amos Oz, którego powieść “Judasz” ukazała się niedawno w Polsce. Drugiego dostarczył film “Syn Szawła”, o którym rozmawiamy z odtwórcą głównej roli, Gézą Röhrigem. Trzecia postać to stary, poczciwy Golem. Dla Żydów zdecydowanie nieczłowiek, niedoskonałe dzieło rąk ludzkich, dla świata zewnętrznego niejednokrotnie kolejne, żydowskie dziwactwo.…