Read what we write about in the current Polish-language issue of Chidusz
magazyn żydowski
Droga bez powrotu [komentarz do parszy Be-szalach]
Raszbam jest twórcą niezwykłego komentarza, w którym porównuje walkę Jakuba z aniołem do opowieści, w której Mojżesz, powracając do Egiptu, zostaje zaatakowany przez Boga, oraz do historii Jonasza na statku podczas burzy. Każdego z bohaterów ogarnął strach przed niebezpieczeństwem i trudnościami, z którymi musieli się zmierzyć. Każdy z nich w pewnym momencie chciał uciec. We wszystkich trzech przypadkach Niebiosa odcięły bohaterom możliwość odwrotu.
„Chidusz” 1/2020: Żydowskie złoto, kompozytorzy w obozach i proszek z koników polnych
W numerze Płuczki Pawła Piotra Reszki oraz figurki „Żydów z pieniążkiem”, kompozytorzy, którzy zginęli w Zagładzie, Heniek i jego (nie)zwykły dziennik z łódzkiego getta, Samuel, który przywrócił pięć i pół miliona przedwojennych podpisów, proszek z koników polnych a prawo żydowskie oraz dwa queerowe komentarze biblijne.
Jesteśmy historiami, które o sobie snujemy [komentarz do parszy Bo]
Kultury kształtują się w poprzez opowieści, które same tworzą. Niektóre z historii odgrywają szczególną rolę w formowaniu samoświadomości tych, którzy je snują. Nazywamy je wielkimi motywami. Mówią o dużych grupach ludzi – plemionach, narodach i cywilizacjach. Ich rolą jest sprawić, aby przedstawiciele grupy trzymali się razem – niezależnie od mijającego czasu i zmieniającego się miejsca – i tworzyli wspólną tożsamość, przekazywaną dalej kolejnym pokoleniom.
Sąd Ozyrysa [komentarz do parszy Wa-era]
Sprawiedliwość jest uniwersalna. O tym mówią opowiedziane w Torze trzy historie z wczesnego życia Mojżesza. Prorok interweniuje zarówno wtedy, gdy widzi Egipcjanina bijącego Izraelitę, dwóch bijących się Hebrajczyków, jak i pogańskich pasterzy zachowujących się grubiańsko wobec córek Jetro. W tak prosty sposób Tora uczy nas, że sprawiedliwość Mojżesza była uniwersalna i bezstronna.
Wiara w przyszłość [komentarz do parszy Szemot]
Bóg w Biblii Hebrajskiej nie jest bezczasowy i niezmienny, ale zaangażowany, wzywający, ponaglający, ostrzegający, wybaczający i rzucający wyzwania – prowadzi stały dialog ze swoim ludem. Zdanie, które Malachiasz wygłasza w Bożym imieniu – „Ja Wiekuisty się nie zmienię” (3:6) – nie mówi o Bożej esencji, czystym bycie, Nieruchomym Poruszycielu, ale o Jego moralnych zobowiązaniach.
Dotacje na wydawanie magazynu „Chidusz” w 2020 roku
Magazyn żydowski „Chidusz” w 2020 roku jest wydawany przy finansowym wsparciu: Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP (Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu), Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Dutch Jewish Humanitarian Fund, Taube Philanthropies (Taube/Koret Fundation) oraz Strefę Kultury Wrocław (w ramach Wrocławskiego Programu Wydawniczego). Serdecznie dziękujemy wszystkim grantodawcom oraz darczyńcom.
Rodzina, wiara i wolność [komentarz do parszy Wa-jechi]
Dzieci uważane są za dar od Boga nie mniej istotny niż ziemia. Tak jakby Tora chciała nam powiedzieć szczerze, że owszem, rodzina może stanowić wyzwanie. Relacje między żoną a mężem czy między rodzicem a dzieckiem nierzadko są skomplikowane. Ale musimy nad nimi pracować. Nigdy nie będziemy pewni, czy podejmujemy właściwe decyzje. Nic nie wskazuje na to, że rodzice w księdze Be-reszit byli nieomylni. Jednak rodzina to najbardziej ludzka ze wszystkich instytutucji.
Przyszłość i przeszłość [komentarz do parszy Wa-jigasz]
Nie możemy więc w pełni zrozumieć tego, co dzieje się z nami teraz, dopóki nie będziemy mieli okazji spojrzeć wstecz i ocenić, jak wszystko potoczyło się dalej. Oznacza to, że przeszłość nas nie więzi. Mogą przytrafić nam się rzeczy (być może nie aż tak dramatyczne jak z historii o Józefie), które całkowicie zmienią sposób, w jaki patrzymy w przeszłość i pamiętamy naszą historię. Działając w przyszłości, możemy odkupić przeszłość.