Cudowny płaszcz snów Józefa w technikolorze [komentarz do parszy Wa-jeszew]

Wielu starożytnych rabinów i komentatorów zwracało uwagę na szczególną „wrażliwość” Józefa, co tym bardziej ułatwia współczesnym czytelnikom patrzenie na jego postać przez queerowy obiektyw. Choć Józef nie był gejem we współczesnym znaczeniu tego słowa (idea homoseksualizmu w dzisiejszym rozumieniu nie istniała w świadomości starożytnych Izraelitów), mamy wystarczającą ilość dowodów na to, że był on w pewnym sensie queer – wycofany, zawsze na uboczu, odseparowany od rodziny, nie do końca pasujący do reszty.

Teksty, nie krew [rozmowa z Fanią Oz-Salzberger]

„Ojciec nigdy nie chciał zaangażować się zawodowo w politykę, uważał, że ma większą moc oddziaływania na ludzi poprzez swoje pisanie i działalność publiczną. Mawiał, że każdy pisarz jest w stanie być premierem, ale nie każdy premier może być pisarzem. On wybrał literaturę.”

O co walczył Marek Edelman?

Najbardziej w książce „Getto walczy” uderza opis ciągłych wysiłków, by Żydzi zamknięci w getcie uwierzyli, w jakiej znaleźli się sytuacji i co ich czeka. Grupa młodych aktywistów walczy na początku wojny z własną apatią, by już po chwili rzucić się w wir tragicznej, bo w końcu przegranej, wojny medialnej. Próbują wielokrotnie przekonywać do swoich racji społeczeństwo żydowskie, ale zupełnie im się to nie udaje. „Getto nie wierzy” – pisze Edelman. Kilkukrotnie odnotowuje, co wydaje się być bardzo znamienne, że sytuację rozumieją jedynie osoby politycznie zaangażowane, a cała reszta (z Czerniakowem na czele) nie daje wiary. Ludzie walczą o życie, chwytają się, czego tylko mogą, a bundowcy walczą o ich uwagę. To była walka o prawdę, czyli o wolność – o to, co do końca życia pozostawało Edelmanowi najdroższe.

Rabin Michael Schudrich na Pesach

W epidemii koronawirusa nie ma nic dobrego. Nie powinno do niej nigdy dojść. Powinniśmy zatrzymać wirusa szybciej. Skoro jednak znaleźliśmy się już w tej sytuacji – czego nowego możemy się z niej nauczyć? Zapewne wielu rzeczy. Oto jedna z nich.

Der szwarcer jungermanczik (rozdział V)

Piąty rozdział powieści Jankewa Dinezona Der szwarcer jungermanczik (Czarny młodzieniaszek). Powieść, po jej opublikowaniu w 1877 roku, stała się pierwszym jidyszowym bestsellerem – losy Rozy i Józefa przeżywano w wielu żydowskich domach. Choć do niedawna zapomniany, Jankew Dinezon był swego czasu jednym z najważniejszych pisarzy jidysz.