Na okładce nowego „Chiduszu” po Londynie, w generalskim płaszczu przechadza się Władysław Sikorski. Okazuje się, że – choć przez wszystkie powojenne lata był to rozdział polskiej i europejskiej historii zupełnie nieznany – Sikorski odegrał kluczową rolę w tworzeniu Komisji Narodów Zjednoczonych do Spraw Zbrodni Wojennych. Komisja ta zbierała dokumenty obciążające nazistów, wiele z dowodów pochodziło z terenu okupowanej Polski i było dostarczane na Zachód przez członków polskiego ruchu oporu. Archiwa Komisji zostały utajnione w 1949 roku, dopiero teraz upubliczniono je i udostępniono badaczom. Brytyjski historyk Dan Plesch w wywiadzie „Archiwum zbrodni przeciwko ludzkości” opowiada, jak materiały te zmienią postrzeganie historii drugiej wojny światowej. Choć upublicznienie archiwów Komisji było szeroko opisywane w zagranicznej prasie, w Polsce przeszło zupełnie bez echa. A jak twierdzi Plesch, polski rząd także powinien upomnieć się o kopie dokumentów.

Poza tym w numerze jak zwykle dużo filmów i literatury.

Jaka jest współczesna Ukraina? Jacy są Ukraińcy w zetknięciu z chasydami, którzy co roku tłumnie odwiedzają Humań, żeby pomodlić się na grobie rabina Nachmana? Skonfliktowane społeczności i dziwne przenikanie się metafizyki i często niezrozumiałych religijnych uniesień z ukraińskim nacjonalizmem i skorumpowanym społeczeństwem w filmie dokumentalnym „Dybuk” pokazał Krzysztof Kopczyński. O tym wszystkim także wywiad z reżyserem „Dybuki współczesnej Ukrainy”. Film wraz z książką wydała kilka dni temu Agora – do wygrania w naszych czerwcowych i wakacyjnych konkursach.

O historii wybitnego psychologa z Breslau opowiada James T. Lamiell, profesor psychologii z Georgetown University w Stanach Zjednoczonych w wywiadzie „William Stern, ten od IQ”.

Ponadto przedstawiamy dalsze losy żydowskiej Izbicy w reportażu „Dzień piekarza to jest noc”.

W tym numerze prezentujemy również trzy nowości wydawnicze.

„Polacos. Chajka płynie do Kostaryki” Anny Pamuły o żydowskiej emigracji do Kostaryki. Nowa pozycja Czarnego to niezwykłe losy polskich emigrantów, którzy przed i po wojnie dotarli do Ameryki Środkowej. Książka do wygrania w naszym konkursie [kliknij tutaj, aby przeczytać więcej].

„Brunatna kołysanka” Anny Malinowskiej wydana przez Agorę opowiada o polskich dzieciach przymusowo germanizowanych w czasie drugiej wojny światowej.

„Rejwach” Mikołaja Grynberga to zbiór poruszających historii ludzi, którzy wciąż żyją w cieniu Zagłady.

Oprócz tego: dalsza historia dzieciństwa Mendla Mochera Sforima z przetłumaczonych z jidysz „Szkiców do mojej biografii” oraz cztery komentarze do Tory rabina Jonathana Sacksa.

Zapraszamy do lektury!