Gmina Żydowska we Wrocławiu na nowo otiwera program konwersji. Choć poszczególne jego etapy nie są jeszcze dokładnie sformułowane, to publikacja niniejszego przewodnika ma za zadanie zobrazować, jak będzie przebiegał proces konwersji. Program będzie koordynowany przez rabina Tysona Herbergera przy wsparciu rabina Michaela Schudricha oraz sądu rabinackiego, który zostanie wybrany w późniejszym czasie. Już teraz dla wszystkich, którzy chcieliby przejść przez proces konwersji na judaizm, zalecam zapoznanie się z poniższymi czternastoma krokami.

1. Myśl i czytaj

jeszcze zanim spotkasz się z rabinem. Czytaj o judaizmie, o byciu Żydem, odkrywaj religię narodu żydowskiego, zastanawiaj się, czy to na pewno coś, czego rzeczywiście chcesz, czy może spełniasz tylko życzenie swojej rodziny, partnera życiowego, bądź kogokolwiek innego. Powinieneś widzieć od zewnątrz, czym jest judaizm i zastanawiać się, czy chcesz dalej pogłębiać swoją wiedzę na ten temat.

2. Spotkanie z lokalnym rabinem

podczas którego porozmawiasz o chęci przejścia na judaizm. Pamiętaj, że wielu rabinów przepędzi cię kilka razy, zanim zacznie poważnie z Tobą rozmawiać. Może się więc zdarzyć, że trzeba będzie kilka razy próbować umówić się z rabinem, bądź przez jakiś czas spotykać się z nim, zanim na poważnie rozpocznie się rozmowa o konwersji. Podczas spotkania, czy też cyklu spotkań, kilka kwestii zapewne zostanie poruszonych:

a) Wywiad – dlaczego chcesz zostać Żydem? Czy znasz jakichś Żydów? Co sądzi o tym Twoja rodzina. Kim jesteś i dlaczego znalazłeś się w biurze rabina?

b) Formalności – należy wypełnić aplikację, aby oficjalnie rozpocząć proces konwersji. Każdy więc, kto chciałby przejść na judaizm we wrocławskiej gminie, powinien wypełnić taki dokument, podając standardowe dane osobowe: imię, nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL, adres, historię rodziny, wcześniejsze doświadczenia religijne, wiedzę o judaizmie oraz kilka innych rzeczy.

c) Pomoc od rabina – istotną częścią spotkań z rabinem będzie pomoc, jaką on zaproponuje kandydatowi w zależności od potrzeb, które kandydat wykaże na danym etapie procesu konwersji. Pomoc rabina będzie również dotyczyła odpowiedzi na pytanie, czy judaizm jest na pewno właściwą drogą dla danej osoby.

d) Lista lektur – rabin Tyson pomoże stworzyć listę książek oraz osobisty plan studiów, który umożliwi kandydatowi zdobycie wiedzy z zakresu studiów nad judaizmem.

e) Esej – częścią pogłębiania swojej wiedzy z zakresu indywidualnego poznawania judaizmu będzie praca pisemna.

Nie musisz być zainteresowany konwersją, żeby spotkać się z rabinem, uzyskać wskazówkę, pomoc, zbudować plan pogłębienia wiedzy na temat judaizmu, porozmawiać o Izraelu, czy o praktyce żydowskiego życia. Działa to również w drugą stronę: jeżeli ktoś chce przejść proces konwersji i jest przekonany, że rabin Tyson o tym doskonale wie, powinien jeszcze raz ustalić spotkanie i tym samym oficjalnie rozpocząć proces konwersji.

3. Czytaj i pisz

o praktyce życia żydowskiego, o historii Żydów. Staraj się, aby tego nie zaniedbywać. To też jest czas, kiedy należy napisać pracę pisemną, o której mowa była w poprzednim punkcie. Internet jest doskonałym źródłem informacji na temat judaizmu, warto też zwrócić uwagę na szeroką ofertę darmowych zajęć w Internecie, dostępnych w wielu językach. Nie wszystkie materiały są jednakowo wartościowe, dlatego warto w przypadku wątpliwości zwrócić się do rabina o pomoc.

4. Włącz się w życie gminy

gdyż judaizm opiera się na silnej wspólnocie, powinieneś więc mieć istotny udział w życiu naszej społeczności, jeżeli rzeczywiście chcesz być Żydem. Wybierz coś z bogatego programu studiów, praktyk religijnych i innych wydarzeń oferowanych przez naszą gminę. Im poważniej zaangażujesz się na rzecz wspólnoty, tym poważniej wspólnota potraktuje Twoje zobowiązanie do bycia Żydem. Powinieneś rozpocząć swoją obecność powoli, niekoniecznie nawet raz w tygodniu, i stopniowo angażować się w nasze życie religijne, społeczne i edukacyjne – na dalszych etapach nawet do kilku razy w tygodniu.

5. Czytaj i praktykuj

pewne elementy życia żydowskiego, o których uczysz się podczas zajęć w gminie, czy osobistego studiowania w domu. Rozpocznij kurs języka hebrajskiego. Spotkania z rabinem Tysonem pozwolą sprawdzić, czy materiał przyswajany w domu oraz na zajęciach jest rozumiany właściwie, jak również będą one pomocne przy dalszych wskazówkach, co czytać i co należy robić. Nie można jednak ograniczać się tylko do rzeczy „religijnych” (koszerność, szabat, etc.), należy również uczyć się kultury żydowskiej (aszkenazyjska kuchnia, historia Żydów, kultura popularna).

6. Pojedź na seminarium

dotyczące studiów żydowskich odbywających się w Polsce, Izraelu, czy innych krajach. Warto wybrać się na Limud bądź Taglit. Od tego roku nasza gmina będzie organizować serie seminariów poświęconych podstawowym tematom w judaizmie, które odbywać się będą zazwyczaj podczas świąt i długich weekendów. Możliwość uczestnictwa będzie dla wszystkich, jednak obecność osób dokonujących konwersji będzie tutaj szczególnie wskazana. Wiele można wyczytać na temat judaizmu, jednakże nie jest to w żaden sposób porównywalne z praktyką tego, o czym się czyta, z doświadczaniem wspólnoty, która funkcjonuje w codziennym rytmie życia żydowskiego.

7. Czytaj i praktykuj

i nadal poszerzaj swoją wiedzę. Dodawaj kolejne elementy do swojej praktyki życia żydowskiego. Czytaj “Chidusz”, żydowskich filozofów, oraz nadal kontynuuj studiowanie parszy z danego tygodnia, halachy oraz innych tekstów judaizmu. Oglądaj izraelskie i żydowskie filmy.

8. Spotykaj się z rabinem

żeby było jasne, że te spotkania są bardzo istotne, należy im się osobny podpunkt. Rozmowy z innymi Żydami są również bardzo ważne. Spotkania z innymi rabinami mogą być pomocne. Jednakże elementem koniecznym jest stały kontakt z rabinem, który prowadzi kandydata przez cały proces konwersji. Spotykaj się przynajmniej raz na kwartał ze swoim rabinem – w zależności od tego, jakie są potrzeby, i jak szybko przebiega proces konwersji.

9. Czytaj, pisz i praktykuj

wciąż więcej i więcej. Jeżeli nie przeczytałeś Tanachu, teraz jest ku temu odpowiedni czas. Skup się na szczegółach dotyczących szabatu (przed konwersją winno się przeczytać przynajmniej kilka książek dotyczących szabatu). Zdobądź wiedzę na temat hiszpańskiej inkwizycji. Postudiuj trochę Talmud. Dodatkowo, będziesz poproszony o napisanie drugiej pracy pisemnej zanim wyślemy Cię do Bejt Dinu.

10. Bejt Din

nastąpi, gdy razem zdecydujemy, że nadszedł czas na spotkanie z sądem rabinackim, złożonym z trzech rabinów nadzorujących proces konwersji (oczywiście Bejt Din zajmuje się wszystkimi aspektami prawa żydowskiego, jednakże w tym wypadku interesuje nas tylko konwersja).

Sąd rabinacki będzie chciał się dowiedzieć o tym, co wcześniej zostało już mocno przedyskutowane z rabinem prowadzącym konwersję. Mogą poprosić o przeczytanie na głos tekstu po hebrajsku, zapytać, jak przygotować ciepłe jedzenie na szabat, bądź jak często chodzisz do synagogi. Nie będzie to szczegółowy egzamin, raczej sędziowie będą starali się ocenić, jaką wiedzę dana osoba posiada, jak wygląda jej praktyka i obecność we wspólnocie. Bejt Din chce zobaczyć, jak bardzo jesteś zbliżony do konwersji. Czasami może minąć nawet kilka lat od pierwszego spotkania z sądem rabinackim aż do momentu kiedy uzna on, że dana osoba osiągnęła odpowiednie warunki potrzebne do przejścia na judaizm. Wszystko zależy od kandydata, jako że to on powinien być zaznajomiony z praktyką i teorią życia żydowskiego, co powinno być połączone z rzeczywistym życiem w judaizmie (koszerność, szabat, modlitwa, etc.) na długo przed pierwszym spotkaniem z sądem rabinackim. Musimy na nowo przywrócić we Wrocławiu Bejt Din, co może potrwać do końca 2014 roku, dlatego być może kandydaci będą wysyłani początkowo do innych miast, zanim będzie możliwe to we Wrocławiu.

11. Czytaj i praktykuj

to, co Bejt Din przekaże Ci do przemyślenia i przeczytać. Na tym etapie może odbyć się kilka spotkań z Bejt Dinem, ale być może będą to tylko dwie bądź trzy rozmowy.

12. Mohel / mykwa

czekają na tych, o których Bejt Din zadecyduje, że są gotowi do konwersji. Mężczyźni zostaną poddani brit mila (rytualnemu obrzezaniu). Kobiety wraz z mężczyznami dokonają rytualnego obmycia w mykwie. Miejmy nadzieję, że odbędzie się to już po renowacji mykwy i będziemy mogli dokonać tego w koszernej, wrocławskiej łaźni rytualnej. Jeśli zaś nie, pojedziemy do jednej z mykw w Polsce, Niemczech czy w Czechach, a może nawet nieco dalej do Izraela bądź Anglii.

13. Bądź Żydem

bo gdy wynurzysz się z wody w obecności koszernych świadków, tzn. trzech pobożnych Żydów, stajesz się Żydem. Właściwe są wtedy gratulacje. W wielu wspólnotach odbywa się wtedy poczęstunek, w innych nie jest to tradycją. We Wrocławiu, tak jak w wielu innych gminach na świecie, uroczysta celebracja odbywa się podczas pierwszego szabatu po zakończonej konwersji.

14. Czytaj i działaj

także po zakończonej konwersji. Wszyscy z nas – Żydzi z urodzenia i Żydzi z wyboru – powinni zawsze spotykać się z naszymi nauczycielami i rabinami, żeby uzyskać wskazówki i przewodnictwo. Wszyscy powinniśmy uczyć się, czytać i rozwijać się w praktyce życia żydowskiego.

Mam nadzieję, że powyższy przewodnik naświetla, jak trudną drogę konwertyta musi przebyć, aby stać się Żydem. Zazwyczaj trwa to dwa lata, aczkolwiek zdarzają się bardzo zmotywowani i zaangażowani kandydaci, którzy ukończyli proces konwersji w niespełna rok, zdarzali się też tacy, którym 10 lat nie wystarczyło, aby przejść na judaizm. To bardzo indywidualna sprawa.

Jeśli chodzi o kwestie finansowe, warto zaznaczyć, że Gmina Żydowska we Wrocławiu nie pobiera opłat od kandydatów. Nie oznacza to jednak, że ten proces jest darmowy, każdy kandydat będzie musiał zakupić pewne książki oraz rzeczy niezbędne w żydowskiej codzienności. Dodatkowo, pewne koszty mogą się pojawić w kontekście sprowadzenia tutaj Bejt Dinu, mohela, czy też podróży do tych osób, bądź na koniec do mykwy.