Są dwa miesiące adar, bo mamy teraz w kalendarzu hebrajskim rok przestępny. Święto Purim przypada tradycyjnie w drugim miesiącu adar, podczas gdy jego cień kładzie się niejako na pierwszym adarze i dlatego nazywamy ten dzień po hebrajsku Purim Katan, co oznacza Małe Purim. Przyjrzyjmy się temu dokładniej: Żydzi używają kalendarza słoneczno – księżycowego.

Nasze miesiące są miesiącami księżycowymi, czyli opartymi na cyklu księżyca. Jednakże żydowski rok jest rokiem solarnym, co oznacza, że święto Paschy przypada zawsze na wiosnę, a nie na żadną inną porę roku.

Jednakże dwanaście księżycowych miesięcy (czyli dwanaście cykli księżyca) daje razem 354.37 dni, podczas gdy rok słoneczny (jeden obrót słońca) daje 365.25 dni. Owe 25 setnych dnia powoduje, że co cztery lata należy dodać jeden dzień do kalendarza słonecznego, aby nasz kalendarz nie zsunął się ze swojej słonecznej podstawy. Podobnie kalendarz słoneczno – księżycowy (księżycowe miesiące i słoneczny rok) musi dodać ten dzień, aby pozostał słonecznym. Nie możemy jednak dodać dnia tam, gdzie nam się podoba, gdyż to zniszczyłoby długość miesiąca księżycowego. Tak więc wiemy, że dodatkowy dzień musi być dodany. Zgodnie z regułami matematyki musi się to zdarzyć siedem razy co 19 lat, a wtedy miesiące mogą pozostać księżycowe, podczas gdy rok pozostaje w równowadze słonecznej.

W tym roku (5774 w kalendarzu żydowskim oraz 2014 w kalendarzu gregoriańskim) wypada przestępny rok w kalendarzu żydowskim. Podobnie jak w kalendarzu gregoriańskim dni przestępne wypadają co cztery lata 29 lutego, tak też jest określony sposób na dni przestępne w kalendarzu hebrajskim: w roku 3, 6, 8, 11, 14, 17 i 19 (w cyklu 19 lat) drugi, przestępny miesiąc adar jest dodawany do kalendarza tuż przed „prawdziwym” miesiącem adar (obecnie jesteśmy w 17 roku tego cyklu). Dlatego też Purim jest obchodzone 14 dnia drugiego miesiąca adar (w tym roku jest to wieczór 15 marca oraz 16 dzień marca do zachodu słońca).

Jednakże pierwszy miesiąc adar zawiera w sobie nieco świąteczny dzień Purim Katan. I choć tradycja nie przewiduje w ten dzień żadnych rytuałów, nie powinniśmy jednak tego dnia odbywać żadnych postów, a niektórzy mają w zwyczaju jedzenie dodatkowego, nieco świątecznego posiłku w ciągu dnia. Dobrą tradycją jest czytanie księgi Estery w ten dzień jako przygotowanie do święta Purim, czy przygotowanie pomysłu na kostium na bal purimowy w naszej Gminie (który odbędzie się 15 marca wieczorem). Można też poczytać o samym święcie, czy zacząć myśleć o miszloach manot – prezentach, którymi obdarujesz w Purim swoich przyjaciół oraz osoby będące w potrzebie.

Kiedy mówimy o miesiącach adar, warto wspomnieć o popularnej zagadce w kręgach żydowskich – kiedy młodszy brat będzie miał bar micwę miesiąc przed bar micwą starszego brata? Wtedy, gdy są bliźniakami urodzonymi na styku pierwszego i drugiego miesiąca adar w roku przestępnym, bar micwa zaś wydarzy się w roku nieprzestępnym. Powiedzmy więc, że starszy urodzi się ostatniego dnia miesiąca adar I a młodszy pierwszego dnia miesiąca adar II. Wtedy młodszy będzie świętował swoje urodziny w roku nieprzestępnym pierwszego dnia miesiąca adar, starszy zaś będzie musiał czekać do końca miesiąca. W kalendarzu hebrajskim młodszy bliźniak może świętować nawet o miesiąc wcześniej urodziny niż jego starszy brat.

Nie tylko judaizm używa kalendarza słoneczno-księżycowego, podobnie sytuacja ma się z buddyzmem oraz kalendarzem hinduskim, jak również wieloma innymi tradycyjnymi kalendarzami. Ma to o tyle sens, że łatwo było obserwować cykl księżyca, a cykl słońca odgrywał kluczową rolę w uprawach, w czasach gdy byliśmy nieco bardziej zależni od produkcji rolnej.

Z kolei kalendarz islamski jest kalendarzem księżycowym. I choć miesiące w tym kalendarzu zaczynają się wtedy, kiedy miesiące w żydowskim kalendarzu, to jednak nie jest dodawany miesiąc przestępny. Oznacza to, że Ramadan wypada w różnym czasie w ciągu roku, może więc być raz zimą, a za kilkanaście lat latem, zaś po 33 latach wraca do punktu wyjściowego.