Innym razem w Opatovac padał silny deszcz, pewna dziennikarka mokła. Podszedł do niej młody chłopak, uchodźca, dał jej swój parasol. A ona go przyjęła. Policjanci wozili kobiety i dzieci swoimi samochodami. A jak kupiliśmy w supermarkecie 192 kilogramy bananów, kilkaset ciastek i słoiczków z jedzeniem dla niemowląt, to sprzedawczyni powiedziała, że wie, po co te wszystkie zakupy. I postawi nam kawę na koszt sklepu. Większość Chorwatów, których spotkałem, pomagała. Mówili, że pamiętają, czym jest wojna. Poza tym wiedzieli, tak jak i my w Polsce wiemy, że nie do naszych krajów wędrują migranci.

“Może dojść do wojny domowej między Europejczykami a diasporą muzułmańską. Obserwacja nastrojów na Starym Kontynencie pozwalają przypuszczać, że wystarczy iskra – parę zamachów, takich jak we Francji w zeszłym roku, i wszyscy zobaczą, co się zacznie dziać”. Gdy zamykaliśmy poprzedni numer “Chiduszu” nikt nie przypuszczał, że dojdzie do zamachu we Francji, oraz że nastroje antyimigranckie w Polsce tak nagle się zaostrzą. Wywiad z dr Fuadem Jommą wydaje się być dzisiaj tym bardziej aktualny.

Konstanty Gebert: W porównaniu z tymi wszystkimi muzułmanami, Arabami, Afrykanami, to, zdają się nas przekonywać, właściwie jesteśmy częścią białej rasy. I zapewniają, że będzie nas ta lepsza Europa bronić. Pomijając już kwestie szczerości takich deklaracji, nie wiem, czy chcemy być tymi, których bronią faszyści.

Aleksander Gleichgewicht: Może nie wszyscy uchodźcy uciekają z przyczyn politycznych, ale czy strach przed głodem i nędzą nie są zrozumiałymi powodami do emigracji? Spytajcie Polaków w Chicago… Spytajcie Irlandczyków w Sydney… Podając rękę tonącemu dziecku, nie powinniśmy pytać o wyznanie i status majątkowy rodziców. Nie przystoi to Europejczykom, a zwłaszcza już Polakom i Żydom – z ich historią i historią emigracji, z ich doświadczeniem gościnności i odrzucenia.