Chyba najbardziej popularną purimową micwą jest ad lo jada ‘aż nie będzie wiedział’ – przykazanie picia tak dużej ilości alkoholu, aż nie będziemy w stanie rozróżnić błogosławionego Mordechaja od przeklętego Hamana. Ale czy właśnie upijanie się jest micwą? I jaki ma związek z Purim? Księga Estery (מגילת אסתר Megilat Ester) wspomina o spożywaniu alkoholu, jednakże…
Dwadzieścia lat temu – 30 stycznia 1994 roku – zmarł wybitny reżyser teatralny i malarz Jakub Rotbaum. Chcielibyśmy przypomnieć tę wyjątkową dla wrocławian postać poprzez powrót do jednego z największych jego dzieł, jakim było wystawienie Snu o Goldfadenie. Historia tego przedstawienia sięga okresu międzywojennego. Istniały wtedy bardzo silne procesy asymilacyjne, szczególnie widoczne wśród młodego pokolenia…
Często mówi się, że imię Boga nie pojawia się w Megili. Zwróćmy jednak uwagę, że oprócz tego nie pojawia się też kwestia bałwochwalstwa, co jest dość wyjątkowe na tle podobnych historii biblijnych. Problemy Żydów nie wynikają z tego, że nie chcieli czcić obcych bożków. Persja jawi się jako społeczeństwo – mówiąc współczesnym językiem – laickie,…
Jelenia Góra to miasto, gdzie życie żydowskie raz dynamicznie kwitło, innym razem przygasało. O tych jasnych kartach historii warto wspominać często, także w okolicach święta Purim. W poprzednich artykułach już kilkakrotnie wspominałem o losach Żydów na Śląsku. Była w nich mowa o średniowiecznym osadnictwie, często płynącym z krajów niemieckich oraz o prześladowaniach lub pogromach, wypędzeniach,…
Pierwszymi formami żydowskiej ekspresji teatralnej były purimszpil (przedstawienia purimowe), które od XVI wieku upowszechniły się na terenach Włoch i Niemiec wbrew zakazom rabinicznym ograniczającym tworzenie i uczestnictwo Żydów w widowiskach teatralnych. Purim, najbardziej świeckie święto żydowskie, wprowadzało czasowe rozluźnienie obowiązujących na co dzień praw i zakazów judaizmu, co więcej – w swoim karnawałowym charakterze stwarzało…
Dwie z czterech głównych micwot na Purim (OBDAROWYWANIE jedzeniEM biednyCH – miszloach manot oraz obdarowywanie biednych prezentami – matanot lA-Ewjonim) wydają się bardzo podobne do cedaki. Istnieje także tradycja dawania trzech półszeklowych monet przed świętem. Zatem widzimy tutaj trzy micwy związane z dobroczynnością, oprócz stałej micwy, jaką jest dawanie cedaki. Dla kogo, czy też na…
Zapytaliśmy młodych ukraińskich Żydów, dlaczego wzięli udział w proteście na Majdanie. Kilka dni później, gdy minęła fala euforii po pierwszych sukcesach rewolucji, nadciągnęło widmo wojny rosyjsko – ukraińskiej. Prezentowane poniżej teksty nabrały więc jeszcze innego znaczenia. Na jeden z głównych placów Ukrainy doprowadził mnie siłowe rozproszenie protestu w nocy z 30 listopada na 1 grudnia.…