Stolpersteine we Wrocławiu [fotorelacja]
2 lutego 2016 roku odbyły się dwie ceremonie wmurowania we Wrocławiu Stolpersteine, kamieni, które upamiętniły sześciu przedwojennych mieszkańców Breslau. Wrocław to jedyne miasto w Polsce, gdzie rodzi się tradycja tej formy upamiętniania ofiar Zagłady.
Werner Zorek [kliknij tutaj, aby przeczytać jego historię], był jedyną osobą, która ocalała z całej swojej rodziny. Przeżył, bo na kilka miesięcy przed wybuchem wojny, rodzicom udało się go wysłać do Anglii. Dzieci Wernera, Jennifer i Michael, chciały, aby w symboliczny sposób, cała rodzina – dramatycznie rozdzielona – znowu była razem.
Michael Zorek zaczął starania o wmurowanie Stolpersteine przed kamienicą, gdzie mieszkali jego dziadkowie, blisko dwa lata temu. Wszystkie ścieżki musiał przecierać sam, bo w Polsce o kamieniach upamiętniających ofiary Zagłady mało kto słyszał.
Do tej pory we Wrocławiu był jeden kamień z nazwiskiem Edyty Stein. Można chyba powiedzieć, że podpadający pod trochę inną kategorię, bo jednak Edyta Stein jest postacią powszechnie znaną. 2. lutego po raz pierwszy zostały upamiętnione osoby, które były zwykłymi mieszkańcami przedwojennego Wrocławia. Na terenie Polski poza stolicą Dolnego Śląska tylko jeden kamień został wmurowany w Słubicach.
Michael był bardzo szczęśliwy, kiedy osoby współpracujące z Gȕnterem Demnigiem, artystą tworzącym kamienie, widząc, jak dobrze radzi sobie z polskimi urzędami, skontaktowały z nim rodzinę Treitel, również potomków wrocławskich Żydów. Razem udało im się znaleźć firmę gotową asystować Gȕnterowi we wmurowywaniu kamieni i uzyskać na czas potrzebne zgody.
Kamienie upamiętniające Rosę Bernstein Treitel i Anitę Treitel zostały wmurowane przed ich dawnym domem, przy ulicy Świdnickiej 39 naprzeciwko Domu Handlowego Renoma.
Stolpersteine miały dotrzeć do hotelu, w którym mieszkali Jennifer i Michael na dzień przed ich wmurowaniem. Okazało się jednak, że hotel – nie spodziewając się takiej przesyłki – nie przyjął paczki i odesłano ją z powrotem do Niemiec. Wieczorem udało się ją namierzyć i znaleźć w – całe szczęście – pobliskiej Długołęce. Michael i Jennifer z samego rana zamówili taksówkę i osobiście odebrali kamienie. Instalacja mogła odbyć się bez przeszkód.
Anja-Susann Schröder i jej mąż Sven są kolejną rodziną, która chce upamiętnić swoich krewnych we Wrocławiu. Kamienie dla nich są już gotowe, niestety nie udało się uzyskać na czas potrzebnych pozwoleń. Do kolejnej ceremonii upłynie na pewno sporo czasu, bo Gȕnter Demnig, jak informuje jego strona, terminy w swoim kalendarzu zajęte ma do końca lata.
Pamiątkowa fotografia rodzin związanych z Wrocławiem. Od lewej: Anja-Susann Schröder, Michael Zorek, Danny Coorsh (córka Zilli), Jennifer Zorek-Pressman, Zilla Coorsh (urodzona we Wrocławiu, również będzie starała się o pozwolenie na wmurowanie Stolpersteine dla członków swojej rodziny) oraz Liz Cocker (partnerka Danny).