– Mój dziadek Benjamin Guter oznajmił babci: „Saro, jedziemy do Palestyny”. A parę dni później podpisał ze wspólnikami kontrakt na budowę pierwszej fabryki w Tel Awiwie. Było ich czterech: Braun, Mozes, Guter i Danziger, wszyscy fabrykanci z Łodzi. I tak w 1924 roku powstała Lodzija.
„Teraz znam wiele osób, które opuściły świat ortodoksji, ale nie przypominam sobie wielu, a w zasadzie ani jednej, która powiedziałaby mi, że powód, dla którego odeszła, jest tylko teologiczny. Pytania o religię przychodzą w momencie, kiedy czujesz już, że nie przynależysz do tego świata. Żeby w ogóle zacząć je zadawać, musisz już coś więcej o sobie wiedzieć”, mówi Benyamin Reich, który wychował się w chasydzkiej rodzinie w Bnei Braku, lecz jako nastolatek porzucił naukę w jesziwie i odszedł od religii, aby zająć się studiami artystycznymi. Dziś jest fotografem, mieszka w Berlinie.
Zapraszamy do wzięcia udziału w konkursie na naszym facebookowym profilu. Do wygrania nowości z wydawnictwa Czarne: „Ruda, córka Cwiego” Adama Dylewskiego i „Czas odnaleziony” Haliny Rubin.
Początkowo wydawało się, że uda się odbudować Wielką Synagogę (w której Niemcy podczas okupacji urządzili odwszalnię). Zebrano nawet większość potrzebnych funduszy. Kiedy jednak okazało się, że na Pradze jest coraz mniej Żydów, a większość z nich zdążyła już wyjechać do powstającego właśnie Izraela albo na Zachód, zaangażowanie w ten projekt – także ze strony żydowskiej – osłabło. Ostatecznie ruiny synagogi rozebrano w 1954 roku. Obecnie w tym miejscu znajduje się przedszkolny plac zabaw.
„Wiele razy odnosiłem wrażenie, że Żydzi mieszkający w Europie mają poczucie winy, bo nie mieszkają w Izraelu. Nie idą do wojska, nie żyją w ciągłym zagrożeniu, nie uważają więc, że mają prawo do jakiejkolwiek krytyki. Z reguły jednak krytykujesz rzeczy, na których ci zależy. Jeśli idąc ulicą widzisz, jak ktoś wstrzykuje sobie heroinę, po prostu mijasz tę osobę. Ale jeśli zobaczysz, że robi to twój brat, będziesz próbowała wytłumaczyć mu, żeby przestał.”
Nachum Sternheim jest w Polsce niemal nieznany, choć jego twórczość znajduje się w programach nauczania wielu szkół żydowskich w USA i Izraelu, a piosenki śpiewane są do dzisiaj w artystycznych kręgach kultury jidysz.
Z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości od 16 listopada do 24 marca 2019 roku w Żydowskim Instytucie Historycznym można oglądać wystawę rysunków satyrycznych z międzywojennej prasy żydowskiej.
Od 15 listopada 2018 aż do 15 sierpnia 2019 w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie można oglądać wystawę 73 czarno-białych zdjęć wybitnego fotografa Chucka Fishamana, dokumentujących współczesne życie żydowskie w Polsce.
Zobacz, jakie filmy obejrzymy podczas tegorocznego FFoTŻ