kultura

Oczekiwanie końca świata

„Uratujmy Ginczankę przed jej polskością. Uratujmy Ginczankę przed jej żydowskością. Przed jej obezwładniającą urodą. Przed metodologią cielesną i pięknoduchowską. […] Czytajmy ją bez litości.” Tadeusz Dąbrowski, posłowie do Wniebowstąpienia ziemi Od razu się usprawiedliwię – to nie jest tak, że jedynymi wartymi uwagi wierszami Ginczanki są te ostatnie. Zdecydowałam się pisać o końcowych, katastroficznych dlatego,…

Sen o Goldfadenie Jakuba Rotbauma

Dwadzieścia lat temu – 30 stycznia 1994 roku – zmarł wybitny reżyser teatralny i malarz Jakub Rotbaum. Chcielibyśmy przypomnieć tę wyjątkową dla wrocławian postać poprzez powrót do jednego z największych jego dzieł, jakim było wystawienie Snu o Goldfadenie. Historia tego przedstawienia sięga okresu międzywojennego. Istniały wtedy bardzo silne procesy asymilacyjne, szczególnie widoczne wśród młodego pokolenia…

Megilat Ester to parodia?

Często mówi się, że imię Boga nie pojawia się w Megili. Zwróćmy jednak uwagę, że oprócz tego nie pojawia się też kwestia bałwochwalstwa, co jest dość wyjątkowe na tle podobnych historii biblijnych. Problemy Żydów nie wynikają z tego, że nie chcieli czcić obcych bożków. Persja jawi się jako społeczeństwo – mówiąc współczesnym językiem – laickie,…

U genezy teatru żydowskiego – purimszpil

Pierwszymi formami żydowskiej ekspresji teatralnej były purimszpil (przedstawienia purimowe), które od XVI wieku upowszechniły się na terenach Włoch i Niemiec wbrew zakazom rabinicznym ograniczającym tworzenie i uczestnictwo Żydów w widowiskach teatralnych. Purim, najbardziej świeckie święto żydowskie, wprowadzało czasowe rozluźnienie obowiązujących na co dzień praw i zakazów judaizmu, co więcej – w swoim karnawałowym charakterze stwarzało…

Genderowe problemy

Aborcja? Antykoncepcja? Homoseksualizm? Wydawać by się mogło, że w tych tematach ortodoksyjny judaizm podobny jest do nauczania Kościoła katolickiego. Nic jednak bardziej mylnego